Hội chứng thận hư là gì? Hội chứng thận hư có nguy hiểm không?
Nguyên nhân và triệu chứng của hội chứng thận hư
Thận là một cơ quan trong hệ tiết niệu đảm nhận các vai trò quan trọng của cơ thể: lọc máu để loại bỏ các chất thải và chất độc ra ngoài qua nước tiểu, điều hòa huyết áp, giữ cân bằng lượng dịch, tham gia vào quá trình tạo máu (sản xuất hormone erythropoietin giúp kích thích sản sinh ra các tế bào hồng cầu) …. Vì vậy khi thận gặp trục trặc sẽ gây ra các vấn đề cho cơ thể. Hội chứng thận hư là một trong những bệnh thường gặp ở thận.
Hội chứng thận hư là gì?
Hội chứng thận hư là tình trạng rối loạn chức năng ở thận biểu hiện qua hiện tượng cơ thể bài tiết một lượng lớn protein trong nước tiểu khiến nồng độ protein trong máu giảm.
Hội chứng thận hư thường gặp ở trẻ em hơn so với người lớn, hay gặp nhất ở trẻ từ 2 – 3 tuổi.
Hội chứng thận hư
Thận có vai trò lọc máu cho cơ thể thông qua các lớp màng lọc của cầu thận. Màng lọc của cầu thận có cấu trúc gồm các lỗ lọc và khe lọc. Khi thận khỏe mạnh, lớp màng lọc của cầu thận có chức năng ngăn không cho các phân tử protein trong máu đi qua màng lọc (giữ protein lại trong máu). Trong hội chứng thận hư, các màng lọc của cầu thận bị tổn thương khiến cho lỗ lọc và khe lọc bị biến đổi kích thước dẫn đến việc thận không giữ được protein trong máu với thành phần chính là albumin (chiếm đến 80%). Kết quả là protein trong nước tiểu tăng lên và protein trong máu giảm đi.
Nguyên nhân gây ra hội chứng thận hư
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra hội chứng thận hư: nhiễm trùng, nhiễm độc hoặc do một số loại thuốc điều trị khiến cho lớp màng lọc của cầu thận bị tổn thương, điều này dẫn tới chức năng lọc của thận gặp vấn đề.
Hội chứng thận hư có nguy hiểm không?
Hội chứng thận hư, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
Các biến chứng thường gặp của hội chứng thận hư:
• Cao huyết áp
Trong hội chứng thận hư, người bệnh bị phù, lượng nước dư thừa và muối bị ứ đọng trong cơ thể gây ra tình trạng cao huyết áp.
• Tăng cholesterol máu và triglyceride huyết.
Khi lượng protein (albumin) trong máu giảm, gan sẽ tạo ra nhiều albumin hơn để bù đắp cho lượng bị thiếu hụt. Điều này cũng khiến gan giải phóng ra nhiều cholesterol và triglyceride hơn.
• Suy thận
Hội chứng thận hư khiến chức năng thận bị suy giảm, khả năng lọc máu, loại bỏ chất độc của thận bị ảnh hưởng. Các chất thải bị tích tụ trong máu lâu ngày có thể khiến cầu thận bị tổn thương thêm, điều này dẫn đến thận mất dần chức năng theo thời gian và không còn khả năng lọc máu cho cơ thể (suy thận). Đến lúc đó, bệnh nhân cần phải ghép thận hoặc chạy thận nhân tạo để duy trì sự sống.
Các biến chứng của hội chứng thận hư
• Các bệnh về tim mạch
Lượng cholesterol và triglyceride trong máu tăng lên khiến cho các mạch máu dễ bị xơ vữa và tắc nghẽn, hình thành các cục máu đông cản trở hoạt động tuần hoàn, có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ (tai biến mạch máu não). Bên cạnh đó, tình trạng rối loạn nhịp tim cũng hay xảy ra do nồng độ kali trong máu hạ thấp.
• Suy dinh dưỡng
Do bị mất nhiều protein trong cơ thể nên người bệnh dễ bị thiếu chất, suy dinh dưỡng. Bệnh nhân có thể có dấu hiệu: sút cân, người gầy yếu, mệt mỏi, xanh xao. Tuy nhiên biến chứng này khó nhận thấy bởi triệu chứng phù. Người bệnh cũng có thể bị thiếu máu (giảm tế bào hồng cầu), thiếu canxi và vitamin D.
• Nhiễm trùng
Những người bị hội chứng thận hư thường dễ bị nhiễm trùng hơn so với những người khác không mắc bệnh do lượng kháng thể IgM và IgG bị mất qua nước tiểu.
Các loại nhiễm trùng thường gặp là: nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết do phế cầu hoặc các loại vi khuẩn khác, viêm da, zona …
• Co giật, co cứng
Đây là biến chứng do tình trạng giảm protein huyết hoặc tác dụng phụ của thuốc. Người bệnh có các biểu hiện như: người co cứng, tím tái, chuột rút do hạ canxi huyết.
• Phù não
Đây là biến chứng nặng, nguy hiểm. Bệnh nhân rơi vào tình trạng co giật, hôn mê.
• Tình trạng đông máu tăng lên. Điều này dẫn đến hiện tượng huyết khối tĩnh mạch ở chân hoặc các bộ phận khác.
Ai có nguy cơ mắc hội chứng thận hư?
Những người sau đây có nguy cơ bị hội chứng thận hư cao hơn người khác
• Người bị đái tháo đường (tiểu đường): lượng đường huyết cao làm cho các lưới lọc của cầu thận bị tổn thương, thận bị xơ hóa dẫn đến chức năng lọc của thận giảm dần.
• Người bị bệnh tăng huyết áp, suy tuyến giáp, lupus ban đỏ, amyloidosis và các bệnh về thận.
• Sử dụng liên tục một số loại thuốc trong thời gian dài
Một số loại thuốc có thể gây ra hội chứng thận hư như: thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc kháng sinh, các thuốc gây độc cho thận.
• Người có thể trạng béo phì, thừa cân, phụ nữ mang thai, người cao tuổi.
• Mắc một số bệnh gây suy giảm miễn dịch hoặc nhiễm trùng như: viêm gan virus (viêm gan B, viêm gan C), HIV, sốt rét.
• Yếu tố di truyền (thận hư bẩm sinh): những người có người thân bị hội chứng thận hư.
• Người có cơ địa dị ứng (thức ăn, nọc độc côn trùng)
Triệu chứng protein trong nước tiểu trong hội chứng thận hư
Dấu hiệu (triệu chứng) bị hội chứng thận hư
• Phù
Phù là triệu chứng đầu tiên và nổi bật của hội chứng thận hư. Người bệnh bị phù toàn thân hoặc phù ở bụng, mí mắt, tay, chân; tình trạng phù tiến triển nhanh và nặng, phù có thể kèm theo tràn dịch đa cơ quan: tràn dịch màng phổi, màng bụng, màng tinh hoàn hoặc màng tim, trường hợp nặng có thể bị phù não. Mức độ phù tùy thuộc vào độ giảm nồng độ albumin trong máu. Trong giai đoạn phù, trọng lượng của bệnh nhân có thể tăng thêm 10 kg hoặc hơn.
Cho đến nay, cơ chế gây phù trong hội chứng thận hư vẫn chưa được làm sáng tỏ do tính chất phức tạp của hiện tượng này. Một số nhà chuyên môn cho rằng khi lượng protein (mà chủ yếu là albumin) bài xuất qua nước tiểu trong 24 giờ ở mức trên 3.5 gam (vượt ngưỡng bù đắp của cơ thể), biểu hiện bằng nồng độ albumin và protein trong máu giảm. Điều này dẫn đến áp lực keo trong thành mạch máu giảm khiến dịch bị thoát ra ở khoang gian bào dưới da gây ra hiện tượng phù, bên cạnh đó, dịch còn thoát vào các khoang thanh mạc gây tràng dịch các cơ quan.
Triệu chứng phù trong hội chứng thận hư
• Bệnh nhân đi tiểu ít hoặc vô niệu
Kèm theo phù là triệu chứng đái ít, lượng nước tiểu trong ngày thường dưới 500 ml, nước tiểu bất thường: vàng, nổi bọt, nếu làm xét nghiệm protein niệu sẽ cho kết quả dương tính.
• Triệu chứng toàn thân
Người mệt mỏi, ăn uống kém, da xanh xao (do nồng độ protein trong máu thấp), niêm mạc hồng, bệnh nhân thường không sốt.
Một người được xác định là mắc hội chứng thận hư nếu có các yếu tố sau:
+ Lượng protein trong nước tiểu tăng cao (> 3.5g/24h)
+ Lượng protein trong máu giảm (< 60g/l)
+ Albumin trong máu giảm (< 30g/l)
+ Cholesterol máu tăng (> 6.5 mmol/ lít)
+ Có hạt mỡ trong nước tiểu.
Các triệu chứng của hội chứng thận hư
Bệnh nhân cần lưu ý điều gì khi điều trị hội chứng thận hư?
Khi điều trị hội chứng thận hư, bệnh nhân cần lưu ý các vấn đề sau:
- Theo dõi việc đi tiểu hằng ngày: lượng, màu sắc nước tiểu.
- Theo dõi cân nặng và tình trạng phù của cơ thể.
- Theo dõi các chỉ số sinh tồn: nhiệt độ, mạch, huyết áp, nhịp thở.
- Theo dõi tình trạng đau bụng
- Theo dõi tác dụng phụ của các thuốc điều trị (corticoid) và biến chứng của bệnh.
Hội chứng thận hư là căn bệnh mạn tính, tiến triển đột ngột theo từng đợt, bệnh hay tái phát nên thường phải điều trị lâu dài trong nhiều năm. Việc điều trị thường khó dứt điểm hoàn toàn, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như: nhiễm trùng, tắc mạch máu, tổn thương thận.
Mục tiêu của việc điều trị là làm giảm các triệu chứng của bệnh, phòng ngừa các biến chứng và hạn chế quá trình tổn thương thận. Trong quá trình điều trị hội chứng thận hư, người bệnh cần lưu ý: ăn nhạt, bổ sung protein cho cơ thể qua chế độ ăn hằng ngày để bù cho lượng protein bị mất, dùng các thuốc (lợi tiểu, giảm mỡ máu, corticoid) theo chỉ định của bác sĩ.
Trang chủ
