F0 nào cần dùng thuốc molnupiravir để điều trị Covid – 19?
Hiện nay, dịch Covid – 19 đang diễn biến phức tạp, số ca mắc mới liên tục tăng cao tại Hà Nội và nhiều tỉnh thành khác. Mỗi ngày cả nước ghi nhận hàng trăm ngàn ca mắc mới. Trước làn sóng F0 tăng nhanh, mới đây Bộ Y Tế đã cấp phép sử dụng thuốc Molnupiravir trong điều trị bệnh Covid – 19.
Ba loại thuốc có chứa molnupiravir được Bộ Y Tế cấp phép tại Việt Nam
Vậy molnupiravir là thuốc gì và được sử dụng như thế nào?
Molnupiravir là tên khoa học một loại thuốc kháng virus được bào chế dưới dạng viên nang. Ban đầu, molnupiravir được phát triển để điều trị bệnh cúm theo đường uống. Gần đây các nhà khoa học thử nghiệm molnupiravir trên bệnh Covid – 19 và nhận thấy thuốc có hiệu quả đối với virus Sars – CoV – 2.
Cơ chế tác dụng của molnupiravir là ức chế sự sao chép (nhân bản) của virus bằng cách khiến cho bộ máy tái tạo vật chất di truyền của virus tạo ra thật nhiều lỗi sai để virus không nhân lên được.
Thuốc molnupiravir do Đại học Emory ở bang Atlanta (Mỹ) sáng chế và được hai hãng dược phẩm Merck và Ridgeback Biotherapiques LP có trụ sở tại New Jersey và Miami hợp tác phát triển.
Thuốc molnupiravir có hiệu quả đối với bệnh Covid – 19 không?
Vào tháng 10 năm 2021, hãng Meck công bố kết quả thử nghiệm ban đầu của thuốc molnupiravir ở người trưởng thành mắc Covid – 19 (mức độ nhẹ và trung bình) cho thấy molnupiravir giúp giảm khoảng 50% nguy cơ nhập viện.
Cụ thể: Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã cho 385 bệnh nhân mắc Covid – 19 sử dụng molnupiravir. Kết quả cho thấy chỉ có 28 người phải nhập viện (chiếm 7,3% tổng số bệnh nhân). Trong khi đó, ở nhóm 377 bệnh nhân dùng giả dược thì có đến 53 người (chiếm 14,1% số bệnh nhân) phải nhập viện. Về số ca tử vong, sau gần 1 tháng thử nghiệm (29 ngày), nhóm dùng molnupiravir không ghi nhận trường hợp nào tử vong, trong khi nhóm dùng giả dược có 8 người tử vong.
Theo các chuyên gia, nghiên cứu trên khá nhỏ và cần phải có những nghiên cứu kỹ lưỡng hơn về hiệu quả và độ an toàn của thuốc molnupiravir trên người. Tuy nhiên trước vấn đề cấp bách của đại dịch và với kết quả khả quan của thử nghiệm ban đầu đã khuyến khích hãng Meck và Ridgeback nộp đơn xin cấp phép sử dụng khẩn cấp loại thuốc này lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).
Cách sử dụng thuốc molnupiravir
Thuốc molnupiravir thường được bác sĩ chỉ định cho những người mắc Covid – 19 ở mức độ nhẹ và trung bình. Thuốc được uống ngày 2 lần, mỗi lần cách nhau 12 giờ, liên tục trong 5 ngày.
Các nghiên cứu cho thấy molnupiravir có rất ít tác dụng với những người mắc Covid – 19 thể nặng.
Liều dùng thuốc molnupiravir cho bệnh nhân Covid -19
Theo các chuyên gia y tế, liều khuyến cáo cho bệnh nhân mắc Covid – 19 tuổi trưởng thành là 800 mg/lần (2 viên 400 mg hoặc 4 viên 200 mg), ngày 2 lần, mỗi lần cách nhau 12 giờ trong 5 ngày liên tiếp.
Hướng dẫn sử dụng thuốc Molnupiravir trong điều trị Covid - 19
Cần làm gì trong trường hợp quên dùng thuốc?
Nếu quên một liều trong vòng 10 giờ kể từ thời điểm phải dùng thuốc thì nên uống ngay liều đã quên. Nếu quên thuốc quá 10 giờ thì không nên uống lại liều đã quên mà uống liều kế tiếp theo lịch trình dùng thuốc. Không dùng liều gấp đôi để bù cho liều bị quên.
Lưu ý khi sử dụng thuốc molnupiravir
• Thuốc được chỉ định cho những bệnh nhân mắc Covid – 19 ở mức độ nhẹ đến trung bình, không dùng cho bệnh nhân nặng và chỉ dùng theo sự kê đơn của bác sĩ.
• Bệnh nhân cần tuân thủ việc dùng thuốc một cách nghiêm ngặt: uống đúng liều và đủ thời gian điều trị (5 ngày). Nếu dùng thuốc không đúng chỉ định, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Theo Tiến sĩ Jonathan Abraham – Đại học Y khoa Havard: Cơ chế hoạt động của molnupiravir là đánh lừa virus bằng cách đưa các sai lầm vão mã di truyền của Sars – CoV – 2 khiến cho virus này tạo ra các bản sao lỗi, từ đó chúng không thể nhân lên được. Nếu bệnh nhân không uống thuốc đủ liệu trình có thể khiến virus đột biến và tạo ra các biến chủng mới nguy hiểm hơn.
• Thuốc được chỉ định cho những bệnh nhân có thời gian phát bệnh dưới 5 ngày. Theo các bác sĩ, nên uống molnupiravir sớm nhất có thể sau khi được chẩn đoán bị nhiễm Covid – 19 (tốt nhất là trong vòng 5 ngày kể từ khi có triệu chứng)
• Không sử dụng molnupiravir quá 5 ngày liên tiếp
• Không sử dụng molnupiravir để phòng bệnh do tiếp xúc với người mắc Covid – 19.
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc Molnupiravir trong điều trị Covid - 19
Những ai cần thận trọng khi sử dụng thuốc molnupiravir
Trong suốt quá trình tác động của thuốc lên virus, thuốc cũng có thể gây ra một số hệ lụy cho cơ thể. Molnupiravir hoạt động bằng cách đưa các đột biến gen vào virus nên có thể nó cũng đưa luôn một số đột biến vào tế bào người. Điều này có thể khiến cho trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh. Vì vậy, cần thận trọng khi sử dụng molnupiravir ở một số đối tượng sau:
• Phụ nữ có thai và cho con bú
Molnupiravir được khuyến cáo không sử dụng cho phụ nữ có thai và cho con bú do thuốc có thể gây ra các dị tật ở thai nhi. Các chuyên gia y tế khuyên phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên sử dụng các biện pháp tránh thai trong thời gian dùng thuốc molnupiravir và ít nhất 4 ngày sau khi ngừng thuốc.
• Trẻ em và thanh thiếu niên dưới 18 tuổi
Molnupiravir không được chỉ định cho trẻ em dưới 18 tuổi do ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và sụn khớp.
• Nam giới trong độ tuổi sinh sản
Các nghiên cứu cho thấy molnupiravir có ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của tinh trùng (gây dị dạng tinh trùng, có thể dẫn đến dị tật thai nhi). Vì vậy nam giới trong độ tuổi sinh sản cần thực hiện các biện pháp tránh thai trong thời gian dùng thuốc và tối thiểu 3 tháng sau liều cuối cùng của thuốc.
Các đối tượng không nên sử dụng thuốc Molnupiravir
Thuốc molnupiravir có tác dụng giảm lây nhiễm Covid – 19 hay không?
Hiện các nhà khoa học đang tìm hiểu thuốc có tác dụng giảm lây nhiễm virus Sars – CoV – 2 trong các gia đình có nhiều người mắc Covid – 19 hay không. Molnupiravir là thuốc kháng virus, có tác dụng ngăn chặn sự nhân lên của virus, nên nếu thuốc được sử dụng ngay từ đầu (lúc mới nhiễm bệnh) thì có thể hạn chế được sự lây lan của dịch bệnh.
Các nghiên cứu khoa học ban đầu cho thấy những người uống thuốc molnupiravir thì trong dịch mũi họng của họ chứa ít virus hơn những người không uống thuốc. Cụ thể, sau 5 ngày điều trị bằng molnupiravir không tìm thấy virus trong dịch mũi người bệnh. Trong khi đối với những người được cho dùng giả dược, cũng sau 5 ngày thì có 11,1% bệnh nhân vẫn còn virus trong dịch mũi. Việc không có hoặc có rất ít virus trong dịch mũi có nghĩa là người bệnh ít có khả năng lây bệnh cho người khác do mũi là nơi có chứa lượng lớn virus Sars – CoV – 2 khi người bệnh ho hoặc hắt hơi sẽ khiến virus lây lan từ người này sang người khác.
F0 nào cần sử dụng thuốc molnupiravir?
Theo Bác sĩ CKII Nguyễn Trung Cấp – Phó Giám Đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung Ương: Không phải ai mắc Covid – 19 cũng cần dùng thuốc molnupiravir. Thuốc kháng virus molnupiravir chỉ nên sử dụng cho những người chưa tiêm vắc xin Covid – 19, người cao tuổi, người có bệnh lý nền.
Cũng theo vị bác sĩ này, với những người trưởng thành đã tiêm vắc xin phòng Covid – 19, có tới 80 – 90% số trường hợp không cần uống thuốc điều trị cũng tự khỏi bệnh. Vì vậy, người bệnh không cần phải vội vàng dùng thuốc molnupiravir, vừa tốn kém, vừa tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn.
Nếu có chỉ định dùng thuốc kháng virus, chúng ta cần dùng sớm (trong vòng 5 ngày đầu tiên kể từ khi có triệu chứng). Vì khi đó virus mới xâm nhập vào có thể, chưa sinh sôi nảy nở nhiều, dùng thuốc kháng virus sẽ giúp ức chế sự nhân lên của virus, hạn chế sự lây lan cũng như các biến chứng của bệnh.
Một lưu ý khác là các thuốc kháng virus như molnupiravir chỉ giúp giảm khoảng 30 – 40% diễn biến nặng của các ca mắc Covid – 19. Chính vì thế, những người đã dùng thuốc vẫn cần phải theo dõi chặt chẽ tình trạng bệnh, bởi vẫn có thể gặp phải diễn biến nặng.
Hướng dẫn của Bộ Y Tế về việc sử dụng thuốc Molnupiravir cho bệnh nhân mắc Covid - 19
Theo Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng – Trung tâm oxy cao áp Việt Nga: những người mắc Covid – 19 nếu có triệu chứng nhẹ, sức khỏe tốt, đã tiêm phòng vắc xin thì không nên dùng thuốc kháng virus sớm.
Bác sĩ Hoàng lý giải về vấn đề này: khi người bệnh không thuộc các đối tượng nguy cơ cao (người già, người có bệnh lý nền: tim mạch, huyết áp, suy giảm miễn dịch …), đã được tiêm vắc xin phòng bệnh, nếu không may bị nhiễm virus Sars – CoV – 2 thì chưa cần phải dùng thuốc kháng virus sớm bởi trong cơ thể người bệnh đã có kháng thể chống lại virus và hệ miễn dịch cũng có khả năng chiến đấu với virus. Quá trình này có thể giúp cho hệ miễn dịch của cơ thể được rèn luyện để “trưởng thành hơn”, từ đó có thể chống chọi với dịch bệnh mà không cần dựa vào thuốc kháng virus bởi thời gian tới có thể xuất hiện những biến chủng mới của virus.
Molnupiravir là thuốc kháng virus giúp cơ thể chống lại sự nhân bản của virus trong cơ thể bệnh nhân Covid – 19. Tuy nhiên, cơ chế tác dụng của thuốc là tạo ra các đột biến đánh lừa virus, từ đó virus tạo ra các bản sao lỗi và không tự nhân lên được. Điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ gây đột biến gen ở tế bào người, vì vậy các bác sĩ khuyến cáo người bệnh không nên tự ý dùng các thuốc kháng virus trong điều trị Covid – 19. Việc sử dụng các thuốc này cần theo sự chỉ định của bác sĩ và nhân viên y tế. Khi bị mắc Covid – 19 người bệnh không nên quá hoang mang, cần chủ động theo dõi sức khỏe đặc biệt là các chỉ số: nồng độ oxy bão hòa trong máu (SpO2), nhịp thở … Nếu có bất thường, cần báo ngay cho cán bộ y tế. Trường hợp F0 có triệu chứng nhẹ điều trị tại nhà cần chú ý nâng cao sức đề kháng của cơ thể bằng cách uống nhiều nước hoa quả có chứa vitamin C: cam, chanh, bưởi. Súc miệng, họng thường xuyên bằng nước muối sinh lý ấm. Nếu bị ho, sốt cần dùng các thuốc hạ sốt, giảm ho, long đờm … Nếu có các dấu hiệu chuyển nặng: khó thở, nhịp thở cao, SpO2 thấp, cần đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất.
Trang chủ
