Thuốc hiệu quả nhất trong điều trị Covid – 19
Dịch Covid – 19 vẫn đang hoành hành ở nhiều quốc gia trên Thế giới, với sự xuất hiện của các chủng mới làm cho số ca nhiễm tăng nhanh khiến cho việc khống chế, dập dịch gặp nhiều khó khăn nhất là sau khi phát hiện chủng biến thể delta có nguồn gốc từ Ấn Độ.
Sự xuất hiện của biến chủng delta khiến dịch Covid lây lan mạnh trên Thế Giới
Tại nước ta, tính đến ngày 30/7/2021 đã có 133.405 ca nhiễm bệnh, số ca tử vong là 1.022. Trong đó Thành phố Hồ Chí Minh chiếm 84.240 ca nhiễm và 778 ca tử vong.
Việc điều trị cho các bệnh nhân cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết nhằm giảm tỉ lệ tử vong tăng tỉ lệ hồi phục, rút ngắn thời gian điều trị. Trong đó thuốc và phác đồ điều trị được các y bác sĩ và người dân đặc biệt quan tâm. Một điểm tích cực là sau gần 2 năm xuất hiện dịch, các nhà khoa học trên Thế giới đã tìm ra một số loại vắc xin phòng bệnh và nhiều thuốc hỗ trợ điều trị để chúng ta cùng hi vọng rằng nhân loại sớm chấm dứt được dịch bệnh quái ác này trong thời gian gần.
Hiện nay, các thuốc điều trị Covid – 19 được chia thành hai nhóm: nhóm điều trị và nhóm giúp làm giảm tình trạng bệnh. Mới đây một tổ chức gồm nhiều nhà khoa học Australia đến từ các chuyên ngành khác nhau: hồi sức cấp cứu (ICU), bệnh truyền nhiễm, y học lâm sàng đã đúc kết ra phác đồ điều trị chung cho các bệnh nhân mắc Covid – 19, có tên gọi là “Australian Guidelines for the Clinical Care of People with COVID – 19” viết tắt là AGCC.
Theo tổ chức này, hiện nay có khoảng hơn 20 loại thuốc được thử nghiệm trong điều trị bệnh Covid – 19, một số thuốc cho kết quả rất khả quan. Tiêu biểu nhất phải kể đến Remdesivir, Tocilizumab, dexamethasone, sarilumab. Trong số các thuốc này chỉ có Remdesivir được Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ (FDA) phê chuẩn.
• Remdesivir
Remdesivir không phải là một thuốc mới mà là một loại thuốc đã được sử dụng trước đây (tiêu biểu nhất là trong dịch Ebola ở châu Phi). Khi virus xâm nhập vào cơ thể người bệnh, chúng tự sao chép và nhân lên gấp nhiều lần. Vai trò của Remdesivir là ức chế sự nhân bản của virus, kìm hãm số lượng virus trong cơ thể.
Remdesivir - Thuốc được FDA phê chuẩn trong điều trị bệnh Covid - 19
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy dùng Remdesivir cho bệnh nhân mắc Covid – 19 giúp giảm thời gian nằm viên của người bệnh từ 15 ngày xuống 11 ngày. Quan trọng hơn, Remdesivir giúp giảm nguy cơ tử vong 27%: tỉ lệ tử vong ở nhóm dùng thuốc này là 6,7% (điều trị trong 15 ngày) so với 11,4% ở nhóm không dùng Remdesivir.
Ngoài ra, khi dùng Remdesivir các biến chứng cũng thấp hơn so với nhóm không dùng thuốc (25% so với 32%).
Tuy nhiên, một lưu ý quan trọng mà AGCC khuyến cáo là không nên dùng Remdesivir cho những bệnh nhân mắc Covid – 19 đã bị viêm phổi hoặc phải thở máy xâm nhập.
• Các thuốc kháng thể
Tại Mỹ, Cơ quan Quản lý Dược phẩm (FDA) đã cấp phép sử dụng khẩn cấp một số loại thuốc từ kháng thể để điều trị Covid – 19. Các thuốc này được thiết kế thiên về điều trị nguyên nhân gây bệnh (virus) hơn là điều trị triệu chứng. Các thuốc này khi được đưa vào cơ thể, chúng có khả năng bắt chước các kháng thể tự nhiên mà cơ thể tạo ra để chống lại các nhiễm trùng.
Một số thuốc có thể kể đến như: Strovimab của liên doanh giữa hãng GlaxoSmithKline và Vir Biotechnology; thuốc Ronapreve do Roche (của Thụy Sĩ) kết hợp với hãng dược Regeneron của Mỹ hợp tác phát triển. Đây cũng chính là loại thuốc được sử dụng cho cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump khi ông mắc Covid – 19 vào tháng 10 năm 2020.
Ronapreve là hỗn hợp của hai kháng thể đơn dòng imdevimab và casirivimab, thuốc được bào chế dưới dạng tiêm tĩnh mạch. Kết quả thử nghiệm giai đoạn 3 của thuốc trên toàn cầu cho thấy Ronapreve giúp giảm tỉ lệ nhập viện hoặc tử vong đến 70% trong số những bệnh nhân có nguy cơ cao nhưng không phải nhập viện.
Tiến sĩ Levi Garraway – Giám đốc phát triển toàn cầu của Roche khẳng định: các nghiên cứu tiền lâm sàng đã chỉ ra rằng Ronapreve có khả năng kìm hãm hoạt động của các chủng virus mới như biến thể delta.
Thuốc kháng thể Ronapreve được Nhật Bản phê duyệt trong điều trị Covid - 19
Các nghiên cứu ban đầu cho thấy các thuốc này có thể giúp giảm nguy cơ nhập viện. Tuy nhiên, chúng chỉ được chỉ định cho người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên và mắc Covid – 19 ở mức độ nhẹ đến trung bình. Thuốc không được chỉ định cho những bệnh nhân phải nhập viện. Nhược điểm của những thuốc này là chúng rất đắt tiền.
Hiện nay, thuốc Ronapreve đã được cấp phép sử dụng khẩn cấp ở nhiều quốc gia như: Mỹ, Nhật, Liên minh châu Âu, Canada, Thụy Sĩ, Ấn Độ.
• Dexamethasone
Dexamethasone là một loại thuốc chống viêm phổ biến trong họ corticosteroid. Cơ chế của dexamethasone trong điều trị Covid – 19 là làm giảm triệu chứng viêm của các cơ quan trong hệ hô hấp (đặc biệt là ở phổi – cơ quan dễ bị virus tấn công nhất).
Một số công trình nghiên cứu mới đây cho thấy dexamethasone giúp làm giảm nguy cơ tử vong cho bệnh nhân phải thở máy lên tới 36% và tỷ lệ này ở bệnh nhân thở oxy là 18%.
Một điểm lưu ý quan trọng là không nên sử dụng thường xuyên dexamethasone và các loại corticoid khác (như hydrocortisone, prednisolone) cho những bệnh nhân không phải thở máy hoặc không cần bổ trợ oxy.
• Tocilizumab & Sarilumab
Đây là hai thuốc thường được sử dụng trong điều trị bệnh viêm đa khớp dạng thấp. Các bác sĩ cũng dùng Tocilizumab & Sarilumab cho bệnh nhân Covid – 19 do các thuốc này có tác dụng chống viêm mạnh mẽ (theo cơ chế ức chế hoạt động của IL – 6 – một phân tử gây viêm), qua đó có tác dụng chống viêm – triệu chứng điển hình của những người bị nhiễm virus Sars – CoV – 2.
Thuốc Tocilizumab & Sarilumab sử dụng trong điều trị Covid - 19
Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí New England Journal of Medcine: những bệnh nhân mắc Covid – 19 khi được điều trị bằng Tocilizumab & Sarilumab thì tỉ lệ bình phục tăng 61% so với nhóm đối chứng.
Tuy nhiên các chuyên gia cũng lưu ý chỉ nên xem xét dùng Tocilizumab cho người bệnh khi họ đang hoặc đã hoàn tất quá trình điều trị bằng dexamethasone, những bệnh nhân chưa từng được điều trị bằng một thuốc chống viêm kháng IL – 6 nào khác khi nhập viên, những bệnh nhân cần thở oxy và không có bằng chứng bị nhiễm trùng. Các chuyên gia cũng khuyến cáo nên ưu tiên dùng Tocilizumab, chỉ dùng Sarilumab khi không có hoặc không thể dùng Tocilizumab.
• Baricitinib
Cũng giống như Tocilizumab & Sarilumab, Baricitinib vốn là một thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh thấp khớp, chúng giúp giảm sưng đau khớp, cứng khớp. Đây là một thuốc trong họ JAK inhibitor, cơ chế hoạt động của thuốc này là ức chế hoạt động của Janus Kinase Enzymes – một chất gây ra các hiện tượng viêm.
Thuốc Baricitinib
Các nhà khoa học đã tiến hành một thử nghiệm lâm sàng trên đối tượng là 1033 bệnh nhân mắc Covid – 19 được chia thành 2 nhóm: một nửa trong số đó dùng Baricitinib, nửa còn lại dùng giả dược (nhóm đối chứng). Kết quả cho thấy: nhóm điều trị bằng Baricitinib có tỉ lệ bình phục cao hơn nhóm chứng 30%. Mặt khác: đối với những bệnh nhân được điều trị bẳng cả Baricitinib và Remdesivir thì nguy cơ tử vong của những bệnh nhân này thấp hơn nhóm không dùng (nhóm chứng) khoảng 35%.
Thống kê cho thấy có khoảng 80% số người mắc Covid – 19 có khả năng tự hồi phục mà không cần phải nhập viện, chỉ 20% số bệnh nhân gặp các triệu chứng nặng: viêm phổi, khó thở, ho dai dẳng. Những bệnh nhân này cần phải nhập viện để điều trị, khi nhập viện, tỉ lệ tử vong sẽ cao hơn (có thể lên đến 25%). Mục tiêu của việc điều trị là làm giảm nguy cơ tử vong và hồi phục người bệnh.
Điều trị Covid – 19 vẫn là thách thức không nhỏ đối với đội ngũ y tế và người bệnh do các biến thể mới của virus Sars – CoV – 2 lây lan nhanh khiến số ca nhiễm tăng mạnh, hạ tầng y tế dễ rơi vào tình trạng quá tải. Mặt khác, virus với bản chất là những vi sinh vật được cấu thành từ vật liệu di truyền m RNA. Khi đã xâm nhập vào cơ thể người, chúng cướp bộ máy tế bào và tự nhân bản, sản xuất ra hàng vạn bản sao của virus. Do đó, việc cấp bách khi điều trị là khống chế quá trình nhân bản của virus.
Trong tình hình dịch diễn biến phức tạp và tình thế cấp bách như hiện nay, việc mỗi người dân cần làm là tuân thủ theo các chỉ thị, hướng dẫn phòng chống dịch bệnh của Chính phủ và Cơ quan chức năng, đặc biệt là chỉ thị 16, 17 của Thủ tướng về giãn cách xã hội. Luôn ghi nhớ và thực hiện nguyên tắc 5K của Bộ Y Tế: Khẩu trang – Khoảng cách – Khử khuẩn – Không tụ tập – Khai báo y tế. Khi được tiếp cận với các loại vắc xin phòng Covid – 19 được Nhà nước cấp phép, chúng ta nên chủ động tiêm phòng để được bảo vệ một cách tốt nhất, không nên có tâm lý kén chọn loại vắc xin.
Nguyên tắc 5K phòng bệnh Covid - 19 của Bộ Y Tế
Lưu ý: các thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo. Việc sử dụng thuốc và chữa bệnh phải tuân thủ theo hướng dẫn của các y bác sĩ và cơ quan y tế. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc để chữa bệnh.
Trang chủ
