Ma túy là gì? Có mấy loại ma túy?
Tác hại của ma túy đối với con người
Trong thời gian gần đây, dư luận cả nước xôn xao trước vụ các tiếp viên hàng không vận chuyển hơn 10 kg ma túy từ Pháp về Việt Nam. Rất nhiều người trong chúng ta đều biết ma túy có hại đối với con người nhưng không hiểu ma túy là gì? Ma túy gồm những loại nào? Và ma túy gây tác hại gì cho con người. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Ma túy là gì?
Ma túy là những chất có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc tổng hợp khi sử dụng nhiều lần có thể gây nghiện. Chất ma túy khi được đưa vào cơ thể người bằng các con đường khác nhau (như: tiêm, chích, hút, hít, nhai hoặc nuốt) sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng.
Khái niệm về ma túy
Có mấy loại ma túy (phân loại ma túy)
Ma túy được phân loại theo hai cách sau:
1. Dựa vào nguồn gốc
Người ta phân ma túy thành ba loại: ma túy tự nhiên, ma túy tổng hợp và ma túy bán tổng hợp.
• Ma túy tự nhiên
Là loại ma túy có sẵn trong tự nhiên, thường là hoạt chất alkaloid của một số cây như: thuốc phiện (Anh Túc), Coca (cocain), cần sa (cây gai dầu).
• Ma túy bán tổng hợp
Là loại ma túy được tổng hợp một phần từ các loại ma túy tự nhiên. Ma túy bán tổng hợp có tác dụng mạnh hơn loại ma túy tự nhiên ban đầu.
Một số loại ma túy bán tổng hợp phổ biến như: Heroin, Morphin
• Ma túy tổng hợp
Ma túy tổng hợp là các chất ma túy không có sẵn trong tự nhiên, chúng được tạo ra (tổng hợp hóa học) từ các loại hóa chất (còn gọi là tiền chất).
Các loại ma túy tổng hợp phổ biến có thể kể đến như: amphetamine (ma túy đá), thuốc lắc hay ecstasy, MDMA (Methylene Dioxy Methaphetamine).
2. Dựa theo tác động đối với hệ thần kinh trung ương
Ma túy được phân thành ba loại:
• Nhóm gây ức chế hệ thần kinh trung ương gồm
Thuốc phiện và các chất có nguồn gốc từ cây thuốc phiện (heroin, morphin, cocain) và các thuốc an thần, gây ngủ như: Seduxen (Diazepam), phenobarbital.
Khi sử dụng các loại ma túy trong nhóm này sẽ gây ra trạng thái an thần, buồn ngủ. Người dùng sẽ bị giảm nhịp tim, hệ hô hấp bị ức chế.
• Nhóm gây kích thích hệ thần kinh trung ương
Nhóm này gồm amphetamine và các dẫn xuất của amphetamine
Khi sử dụng các loại ma túy trong nhóm này sẽ dẫn đến tăng nhịp tim, tăng quá trình hô hấp và tăng sinh lực cho người dùng.
• Nhóm gây ảo giác
Nhóm này gồm: MDMA, thuốc lắc (Ectasy), cần sa, bùa lưỡi (LSD).
Khi dùng ma túy nhóm này, người dùng sẽ bị thay đổi nhận thức và môi trường xung quanh, ảo giác (thường xuyên nghe thấy những âm thanh không có thực).
Tác hại của một số loại ma túy đối với sức khỏe con người
1. Thuốc phiện (hoa Anh Túc)
Cây hoa Anh Túc (hay còn gọi là cây thuốc phiện) là một loại ma túy tự nhiên có nguồn gốc từ Hy Lạp và được trồng nhiều ở châu Âu và châu Á.
Trước đây, cây thuốc phiện được người dân trồng ở các tỉnh miền núi phía bắc nước ta như: Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Hòa Bình. Nhưng hiện nay, loài cây này đã bị Nhà nước cấm trồng do tác dụng gây nghiện mạnh, việc buôn bán bán bừa bãi ảnh hưởng đến an ninh trật tự và quốc phòng.
Cây hoa Anh Túc (thuốc phiện)
Theo các nhà khoa học: trong nhựa của quả cây thuốc phiện có chứa các hoạt chất: codein, morphin, papaverine, narcotin, narcein …
Người hút thuốc phiện, ban đầu khi mới hút vào sẽ có cảm giác hưng phấn, người khoan khoái, dễ chịu, hết cảm giác đau nhức, mệt mỏi. Nhưng về sau, càng hút người dùng càng phải tăng liều cao hơn lần trước mới đạt được trạng thái đó. Dần dần, người nghiện bị suy sụp tinh thần, mất hết ý chí và nghị lực, cảm giác mất mát điều gì đó.
Khi nghiện thuốc phiện, người dùng sẽ gặp rất nhiều vấn đề về sức khỏe như: bị táo bón thường xuyên, viêm dạ dày, viêm ruột mạn tính, phát ban trên da, sưng phổi, tim đập chậm và không đều, đi tiểu ra albumin. Điều nguy hiểm nhất đối với những người nghiện thuốc phiện là khi không có thuốc người dùng tìm mọi cách để hút, kể cả việc nạo xái trong ống thuốc, hút xái rất độc vì nó chứa tới 80 – 90% morphin.
Người nghiện thuốc phiện thường thấy khô miệng, khô mũi (do giảm tiết nước bọt), sức đề kháng suy giảm dẫn tới dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn; suy nhược thần kinh; rối loạn dinh dưỡng; tóc, móng dễ bị rụng gãy; gặp các vấn đề về răng miệng như: bong tróc lớp men răng, sâu răng, thậm chí cả rụng răng; giảm thị lực (do co đồng tử)
2. Cần sa
Cần sa còn có tên gọi khác là tài mà, “cỏ” hoặc bồ đà, đây là loại ma túy được điều chế từ lá và hoa (khô) của cây cần sa. Cần sa có hình dáng bên ngoài giống như chè (khô), có thể vẫn còn hạt hoặc các cành nhỏ. Cần sa có nhiều màu sắc: nâu, xám, xanh lá cây.
Cần sa được sử dụng chủ yếu bằng cách hút: hút bằng điếu hoặc lăn tay, cuốn thành thuốc để hút, cần sa cũng có thể được trộn lẫn với thuốc lá để hút cùng. Một số trường hợp, người ta trộn cần sa với các loại bánh (bánh quy, bánh ngọt) để ăn.
Cây cần sa
Trong cần sa có chứa THC (Delta – 9 - tetrahydrocannabinol), đây là chất khiến cho người sử dụng có cảm giác “phê”. Sau khi hút cần sa, chất THC sẽ nhanh chóng vào phổi, đi vào máu rồi lên não làm thay đổi tâm trạng của người dùng. Người hút cần sa sẽ dẫn đến tình trạng bị lệ thuộc và luôn tìm cách để sử dụng tiếp.
Khi sử dụng cần sa, người dùng thường có các biểu hiện: mắt đỏ ngầu, cười nói nhiều, giữ thăng bằng kém, không tập trung, nhịp tim nhanh, cảm giác đói, thờ ơ với xung quanh. Dùng liều cao sẽ thấy cảm giác bồn chồn, lo lắng, sợ hãi, ảo giác (nghe hoặc nhìn thấy những việc không có thật), bị lẫn lộn, xa rời thực tại
Những người sử dụng cần sa trong thời gian dài sẽ đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe như: tăng nguy cơ bị ung thư phổi và các bệnh khác ở đường hô hấp (viêm phế quản), suy giảm trí nhớ và sự tập trung, không có động cơ làm việc, giảm khả năng học hỏi, sáng tạo. Nam giới giảm ham muốn tình dục, chất lượng tinh trùng kém; nữ giới bị rối loạn kinh nguyệt. Ngoài ra, những người này còn gặp các vấn đề về tâm lý (nhất là ở những người có tiền sử bệnh tâm thần phân liệt).
3. Morphine
Morphine là một chất ma túy được điều chế từ thuốc phiện. Trong ngành Dược, morphine được sử dụng là nguyên liệu sản xuất thuốc chữa ho, giảm đau, tiêu chảy.
Morphine có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương nhất là đối với các tế bào thần kinh ở vùng vỏ não thuộc trung tâm đau, trung tâm hô hấp và trung tâm gây ho.
Morphine
Trong y học, morphine được sử dụng làm thuốc giảm đau (dạng viên nén hoặc ống tiêm) trong các trường hợp đau mãn tính mức độ từ vừa đến trung bình nhất là đau trong bệnh ung thư, đau tim, đau do phẫu thuật hoặc các chấn thương nghiêm trọng.
Morphine thuộc nhóm giảm đau Opiod, gây nghiện nên được quản lý một cách chặt chẽ bởi các cơ sở y tế được cấp phép và chỉ được sử dụng cho bệnh nhân khi có sự kê đơn và giám sát của bác sĩ điều trị.
Morphine rất nguy hiểm đối với trẻ em và phụ nữ có thai
Ở trẻ em dưới 5 tuổi nếu sử dụng morphin có thể dẫn đến gù, cong vẹo cột sống, hen phế quản, tổn thương hộp sọ, mắc bệnh thận mạn tính.
Với phụ nữ có thai, nếu dùng morphine có thể dẫn đến các biến chứng như: đẻ non, thai nhi bị suy dinh dưỡng, thai phụ bị mất ngủ, tiêu chảy …
Người sử dụng morphine có thể gặp các tác dụng phụ như: buồn nôn, nôn mửa, táo bón, ăn uống không ngon miệng, hạ thân nhiệt, khó đi tiểu, buồn ngủ, thay đổi nhịp tim, chóng mặt, cảm giác hồi hộp, hoang mang, nam giới bị rối loạn cương dương. Người nghiện morphine thường hay ngáp vặt, co đồng tử (chảy nước mắt), vã mồ hôi, phù mắt, môi và móng tay bị thâm tím, rối loạn tâm lý, nói không thật (thao thao bất tuyệt), lười biếng, ít chú ý đến vệ sinh thân thể.
4. Heroin
Heroin (còn có tên gọi khác là bạch phiến) là một chất ma túy phổ biến nhất hiện nay được những người nghiện sử dụng nhiều trong thời gian gần đây. Heroin được bán tổng hợp từ morphin. So với morphin thì heroin có tác dụng giảm đau mạnh hơn nhưng độc hại hơn nhiều lần. Heroin rất dễ gây nghiện, người dùng heroin sau vài lần sử dụng đã bị nghiện.
Heroin thường được các con nghiện sử dụng theo đường hút, hít hoặc tiêm chích. Thuốc vào cơ thể rất nhanh (chạy đến não chưa tới 10 giây nếu tiêm hoặc từ 10 – 15 phút nếu hút hít).
Quá trình sản xuất heroin từ thuốc phiện
Dùng heroin quá liều rất nguy hiểm, dễ xảy ra hiện tượng sốc thuốc dẫn đến tử vong. Chỉ cần liều 0.06 gam đã có thể gây chết người ngay sau khi tiêm. Khi mới nghiện, người dùng thường hút hoặc hít nhưng sau một thời gian có xu hướng chuyển sang tiêm do độ dung nạp của thuốc đã tăng lên và người nghiện không đủ tiền để mua thuốc hút.
Người nghiện heroin hay bị khô miệng, khó thở, người gầy yếu do chán ăn, sức đề kháng của cơ thể giảm, táo bón kéo dài, các bệnh lý về tim phổi (viêm phổi), dễ bị nhiễm trùng (nhất là uốn ván) do tiêm chích trên da trong thời gian dài, nữ giới bị rối loạn kinh nguyệt, khó thụ thai, nam giới khó cương dương.
Người nghiện heroin cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường máu và tình dục do dùng chung hoặc dùng lại bơm kim tiêm như: HIV/AIDs, viêm gan B, viêm gan C, nhiễm khuẩn huyết, áp xe da.
5. Ma túy đá (mephetamin)
Mephetamin là một loại ma túy tổng hợp thường được gọi với cái tên “ma túy đá” hoặc “hàng đá” do có hình dạng bên ngoài giống đá. Ma túy đá gồm những tinh thể nhỏ như thủy tinh kết tinh thành những mảnh vụn li ti, óng ánh giống như hạt mỳ chính.
Ma túy đá
Người nghiện thường dùng ma túy đá dưới dạng hút hoặc hít bằng cách đốt cháy trên giấy bạc, họ cũng có thể đun nóng chảy, sau đó tiêm thẳng vào máu. Nếu sử dụng qua đường miệng thì sau 15 phút, ma túy đá sẽ phát huy tác dụng.
Ma túy đá tác động rất mạnh lên hệ thần kinh trung ương, khi vào cơ thể, nó kích thích não bộ tiết ra dopamine – một chất khiến cho con người có cảm giác hưng phấn, vui vẻ, hạnh phúc. Dopamine cũng được tiết ra ở người bình thường khi quan hệ tình dục khiến họ có cảm giác vui sướng, hạnh phúc, yêu đời. Ma túy đá có tác dụng gây hưng phấn rất cao (khả năng kích thích não tiết dopamine gấp 15 lần so với người bình thường, trong khi khả năng này của cocain chỉ là 4 lần).
Nghiện ma túy đá rất nguy hiểm vì khi lạm dụng chất này, bộ não sẽ không tiết ra dopamin nữa nên người dùng phải tăng liều, nếu không sẽ rơi vào trạng thái trầm cảm, lo lắng, sợ hãi, buồn bã.
Người dùng ma túy đá thường không có cảm giác mệt mỏi, có thể thức liên tục trong thời gian dùng và không có cảm giác đói (thèm ăn) trong vài ngày hoặc vài tuần. Người nghiện có thể thức từ 3 – 7 ngày, sau đó ngủ liền 3 – 5 ngày, họ thường có cảm giác sợ ánh sáng, hay bị ảo tưởng, nghĩ có người truy sát mình nên thường không đi ra khỏi nhà, quên cả việc ăn uống. Các con nghiện thường bị rối loạn tâm thần: lo lắng, ảo giác, hoảng sợ, nghĩ mình bị sâu bò dưới da nên cào cấu chân tay, mặt mũi đến khi rách, chảy máu.
Tác hại khủng khiếp của ma túy đá
Ma túy đá có thể gây nghiện cho cả nam và nữ, phụ nữ cũng thích dùng chất này do nó tạo ra cảm giác không thèm ăn và gây giảm cân.
Nghiện ma túy đá rất khó cai do loại ma túy này gây nghiện mạnh hơn heroin và cocain nhiều lần, và chu kỳ sử dụng của nó cũng dài hơn các loại ma túy khác (có thể lên tới 10 ngày), cơ thể đã quen với ma túy và rất khó loại bỏ chúng ra khỏi máu và não. Việc cai nghiện ma túy tổng hợp khó khăn hơn nhiều so với heroin.
Khi nghiện ma túy đá, con nghiện có thể bị “ngáo đá”, sẵn sàng có những có những hành động điên rồ, gây nguy hiểm cho bản thân, gia đình và xã hội. Nhiều vụ án thương tâm xảy ra do sử dụng ma túy đá như: cướp của, giết người, hiếp dâm, tai nạn giao thông.
6. Thuốc lắc (Ecstasy)
Thuốc lắc là một loại ma túy tổng hợp thuộc nhóm kích thích thần kinh. Có nhiều loại thuốc, giá của chúng phụ thuộc vào nồng độ và hàm lượng của Ecstasy. Thuốc lắc có nhiều tên gọi như: Adam, Eva, viên nữ hoàng, hồng phiến, thiên thần, mọi da đỏ …
Thuốc lắc
Khi sử dụng thuốc lắc, người dùng thường nhảy múa (lắc) điên cuồng không biết mệt mỏi (dưới sự hỗ trợ của âm thanh, ánh sáng cực mạnh)
Thuốc lắc được dùng bằng cách uống hoặc hút, hít. Sau khi được đưa vào cơ thể, chúng sẽ khiến cho thân nhiệt, huyết áp và nhịp tim tăng lên. Người dùng thấy khoái cảm và có cảm giác thân thiện, cơ thể có các biểu hiện như: vã mồ hôi, đỏ mặt, giãn đồng tử mắt, run toàn thân.
Thuốc lắc gây ảo giác về thị giác và thính giác cho người dùng làm biến dạng nhận thức của họ. Người dùng thuốc lắc thường bị ảo giác, hoang tưởng, dễ bị kích động, không kiểm soát và làm chủ được hành vi của mình, thói quen sinh hoạt cũng bị đảo lộn.
Sử dụng thuốc lắc gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như: suy giảm trí nhớ, giảm thính giác (có thể dẫn đến điếc), trường hợp nặng có thể bị tâm thần (do biến chứng thần kinh). Người dùng cũng dễ có nguy cơ bị HIV/AIDS và các bệnh lây truyền qua đường tình dục do xu hướng muốn thực hiện hành vi quan hệ tình dục tập thể.
Ma túy gây ra nhiều tác hại đối với cá nhân, gia đình và xã hội.
Với cá nhân người nghiện: ma túy hủy hoại sức khỏe, tương lai của người dùng. Sau khi đã nghiện ma túy thì người nghiện thường bỏ bê công việc và học tập, luôn tìm cách hút chích ma túy để thỏa mãn thú vui của bản thân. Người nghiện bị cộng đồng xa lánh sẽ dẫn đến những hành vi tiêu cực: bỏ học, bỏ việc, dễ bị lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội hoặc các hành vi phạm pháp.
Với gia đình: ma túy làm tan vỡ hạnh phúc nhiều gia đình khi bị hàng xóm dèm pha, kinh tế sa sút do chi phí lớn cho việc sử dụng ma túy hoặc cai nghiện. Đa phần các con nghiện là nam giới – trụ cột kinh tế trong gia đình, nên sẽ mất đi nguồn thu nhập chính. Nếu bố mẹ nghiện ngập con cái sẽ bị ảnh hưởng: học hành chểnh mảng, đi học bị bạn bè trêu đùa.
Các tác hại của ma túy
Với xã hội: ma túy gây mất an ninh trật tự, việc nghiện ma túy thường đi kèm với các tệ nạn xã hội: trộm cướp, mại dâm, trấn lột, giết người. Ma túy làm gia tăng các căn bệnh xã hội như HIV/AIDs, bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Qua các phân tích trên, chúng ta thấy rằng ma túy gây ra những tác hại khôn lường cho con người. Vì vậy, mỗi cá nhân hãy cùng chung tay, góp sức với mọi người để đẩy lùi tệ nạn nguy hiểm này ra khỏi cộng đồng.
Trang chủ
