Ketamine là gì?
Tác hại của Ketamine với sức khỏe
Thời gian vừa qua dư luận cả nước xôn xao trước vụ việc các tiếp viên hàng không vận chuyển hơn 11 kg ma túy từ Pháp về Việt Nam. Sự việc này chưa kịp lắng xuống thì mới đây lại xảy ra vụ việc khác liên quan đến ma túy cũng thuộc hãng hàng không này. Theo báo chí, ngày 25/4 phi công P.H.D thuộc đoàn bay 919 của Vietnam Airlines trong quá trình kiểm tra y tế đã bị phát hiện dương tính với Ketamine – một chất gây nghiện. Ngay sau vụ việc này, hãng đã tạm thời đình chỉ bay đối với phi công nói trên trong trời gian chờ kết quả xác minh chính thức từ cơ quan chức năng. Nếu bị phát hiện sử dụng ma túy, phi công sẽ bị thu hồi giấy phép điều khiển máy bay vĩnh viễn.
Một phi công của Việt Nam dương tính với Ketamine
Vậy Ketamine là gì và Ketamine gây tác hại như thế nào cho sức khỏe người dùng?
Ketamine là gì?
Ketamine là một loại thuốc gây mê được sử dụng trong y khoa đồng thời cũng là một loại ma túy tổng hợp trong trường hợp bị lạm dụng.
Ketamine, tiếng lóng là “ke” có tác dụng gây ức chế hệ thần kinh, thường được dân chơi sử dụng sau khi đã dùng ma túy đá (methamphetamine) để ngăn ngừa hiện tượng “ngáo đá” – tình trạng loạn thần do ma túy đá gây ra; hoặc sau khi dùng thuốc lắc để làm giảm tác động kích thích thần kinh của loại ma túy này. Chính việc dùng chung này dẫn đến sự tương tác, phản ứng giữa các loại ma túy với nhau khiến nạn nhân dễ bị ngộ độc và có thể bị tử vong.
Ketamine có tên trong y học là Ketalar được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào danh mục thuốc độc Bảng A. Ketamine chủ yếu được sử dụng trong phẫu thuật với tác dụng chính là gây mê và gây tê. Tuy nhiên, hiện nay Ketamine ít được sử dụng do có nhiều tác dụng phụ bất lợi và cũng đã có các thuốc gây mê thế hệ mới an toàn hơn để thay thế.
Công thức hóa học của Ketamine
Ketamine được tìm ra vào năm 1962 và thử nghiệm trên người lần đầu vào năm 1964. Năm 1970, loại thuốc này được chấp nhận sử dụng ở Mỹ, nó được quân đội Hoa Kỳ sử dụng khá nhiều trong chiến tranh Việt Nam vào mục đích gây tê, gây mê cho các thương bệnh binh.
Ban đầu, ketamine được sử dụng trong mục đích y tế, đến những năm 1980 chất này bị lạm dụng như một loại chất kích thích. Dân chơi thường sử dụng ketamine kết hợp với các chất gây nghiện cổ điển hoặc với cần sa.
Có mấy loại Ketamine?
Ketamine có thể tồn tại dưới dạng bột, viên hoặc dạng lỏng
• Dạng bột
Ketamine có màu trắng, trắng ngà hoặc nâu, trong suốt, tồn tại dưới dạng tinh thể nhỏ. Ở dạng bột, ketamine được sử dụng bằng cách hít trực tiếp vào mũi hoặc hút qua đường miệng cùng với thuốc lá và cần sa. Chúng cũng có thể được pha vào các loại đồ uống (phổ biến nhất là hòa tan trong nước hoặc rượu).
Không giống như ketamine dược phẩm (dạng dung dịch) có độ tinh khiết cao, ketamine ma túy dạng bột thường bị dân chơi pha trộn tạp chất nhằm tăng độ “phê”.
• Dạng viên
Ketamine cũng có khi được đóng dưới dạng viên tinh khiết hoặc chứa kết hợp với các loại ma túy khác. Điều này rất nguy hiểm vì làm tăng độc tính hoặc nhầm lẫn với các loại ma túy tổng hợp (như thuốc lắc).
• Dạng dung dịch
Ketamine còn tồn tại ở dạng lỏng, những người nghiện sử dụng bằng cách tiêm ketamine qua đường tĩnh mạch để có tác dụng nhanh và mạnh. Cách này rất nguy hiểm do không được chia liều giống như ketamine dùng trong y tế nên người dùng rất dễ bị quá liều, sốc thuốc.
Khi tiêm ketamine qua đường tĩnh mạch, người dùng sẽ rơi vào trạng thái mất ý thức ngay lập tức.
Các dạng Ketamine trên thị trường hiện nay
Tác hại của ma túy tổng hợp Ketamine đối với sức khỏe
Trong các năm từ 2005 đến 2013 ketamine đã gây ra hơn 90 ca tử vong tại Vương quốc Anh và xứ Wales, đa số nạn nhân là những người trẻ tuổi.
Ở nước ta, vào năm 2018, trong lễ hội “Go to the Moon” tại quận Tây Hồ, Hà Nội đã xảy ra một vụ ngộ độc liên quan đến Ketamine khiến 7 người chết và 4 người phải nhập viện cấp cứu. Theo điều tra ban đầu, những người này sau khi uống rượu và sử dụng ma túy đá hoặc thuốc lắc thì hít thêm Ketamine và bóng cười dẫn đến ngộ độc ma túy khiến nạn nhân bị suy hô hấp, trụy tim mạch và tử vong.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng ghi nhận trường hợp hai nạn nhân bị ngưng tim, ngưng thở sau khi sử dụng Ketamine được cấp cứu tại một bệnh viện quốc tế nhưng một người đã bị chết não sau đó.
Theo các chuyên gia y tế, ketamine là một loại ma túy nguy hiểm gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe như: trầm cảm, mất tập trung, giảm hoặc mất trí nhớ, ảo giác, lú lẫn …
Thống kê cho thấy có đến 60% người nghiện ketamine bị trầm cảm, 30% giảm khả năng tập trung và 23% trong số đó bị suy giảm trí nhớ nghiêm trọng.
• Gây suy thận
Các chuyên gia y tế cho biết, ketamine là loại ma túy rất độc hại với thận và hệ tiết niệu.
Theo Ben Cheung – một bác sĩ người Hồng Kong: sử dụng ketamine có thể dẫn đến suy thận, người dùng phải đi tiểu liên tục với tần suất dày đặc (15 phút/lần), họ không thể ngồi yên một chỗ. Ketamine rất có hại cho bàng quang, nếu lạm dụng chất này sẽ dẫn đến viêm bàng quang với triệu chứng: đau dữ dội, tiểu buốt, tiểu rắt, đi tiểu ra máu. Nếu sử dụng ketamine trong thời gian ngắn thì thận và bàng quang có thể hồi phục. Tuy nhiên, nếu sử dụng chất này trong thời gian dài thì để lại hậu quả nặng nề tới mức nạn nhân luôn phải cần tới sự trợ giúp y tế trong suốt quãng đời còn lại. Đã có trường hợp bệnh nhân sử dụng Ketamine không được điều trị kịp thời dẫn tới phải cắt bỏ bàng quang hoàn toàn, khiến bệnh nhân mất đi khả năng tiểu tiện tự nhiên.
Tác động của Ketamine lên cơ thể khi sử dụng
• Ảnh hưởng đến bộ não
Theo PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh – Đại học Bách Khoa Hà Nội, việc sử dụng ketamine thường xuyên, không đúng cách rất nguy hiểm, khiến người dùng mất ý thức nhanh chóng, bộ não bị tê liệt.
Năm 1989, John Olney – một Giáo sư về tâm thần học đã phát hiện ra các vùng não bị tổn thương không có khả năng hồi phục do ketamine gây ra. Người ta đã lấy tên của ông để đặt tên cho loại tổn thương này là “tổn thương Olney”.
Các nghiên cứu cho thấy, những người thường xuyên dùng Ketamine (với tần suất trung bình 20 ngày mỗi tháng) sẽ tăng khả năng bị trầm cảm và mất trí nhớ. Còn với những người sử dụng không thường xuyên (trung bình 3.25 ngày mỗi tháng) thì thể hiện rõ sự thiếu hụt trong nhận thức: nói năng không lưu loát, trí nhớ kém, hay quên, phản xạ chậm, khả năng kiểm soát tư duy kém, nguy cơ cao bị tâm thần phân liệt.
• Ảnh hưởng đến tim mạch: tăng huyết áp, tăng nhịp tim
Khi sử dụng ketamine, huyết áp có thể tăng từ 20 – 25% so với trước khi dùng.
• Tác động lên hệ thần kinh
Ketamine tác động rất mạnh lên hệ thần kinh, gây suy giảm trí nhớ, tiếp thu và xử lý thông tin chậm.
• Nguy cơ tử vong khi dùng phối hợp với các loại ma túy hoặc thuốc giảm đau khác.
Nếu dùng kết hợp ketamine với các chất kích thích khác sẽ làm cho nhịp tim và huyết áp tăng lên khiến bệnh nhân có thể bị ngừng thở, đột ngột bất tỉnh hoặc thậm chí là tử vong nếu dùng quá liều. Sở dĩ xảy ra hiện tượng này là do khi đi vào cơ thể, ketamine kết hợp với các chất trên gây ra sự xung đột làm tăng hoạt động của tim. Trường hợp nhẹ, cơ thể rơi vào trạng thái kích động hoặc khó chịu, trường hợp nặng dẫn đến trụy tim mạch và đột tử.
• Rối loạn vận động
Một nghiên cứu cho thấy những người sử dụng ketamine thường xuyên có thể mắc chứng rối loạn vận động (dystonia). Thực tế đã ghi nhận một thanh niên 20 tuổi bị hội chứng này sau khi sử dụng ketamine. Đây là rối loạn vận động được đặc trưng bởi các cử động không chủ ý, các cơ bị co thắt dẫn đến mức xoắn vặn tạo ra những cử động lặp đi lặp lại hoặc các tư thế bất thường. Điều này có thể dẫn tới bệnh nhân bị uốn cong theo những kiểu khác thường khiến họ bị đau đớn trong nhiều giờ, khó có khả năng trở lại bình thường.
• Chuột rút
Nếu dùng ketamine trong thời gian dài sẽ tác động đến các dây thần kinh (trung ương và ngoại vi) gây ra các cơn đau bụng đột ngột và dữ dội không rõ nguyên nhân. Người sử dụng gặp tình trạng chân tay không cử động được bình thường, các cơ bị co cứng.
Tác hại của ma túy tổng hợp Ketamine
• Ảo giác
Người lạm dụng Ketamine sẽ dẫn tới ảo giác: họ luôn ở trong trạng thái hoang tưởng, kích động mạnh, không cảm thấy đau đớn, bị rối loạn thị giác, cảm giác mọi vật xung quanh méo mó, mất định hướng về không gian và thời gian, mất trí nhớ tạm thời, không biết mình là ai. Điều này rất nguy hiểm, trong cơn phê thuốc, người nghiện có thể gây ra các hành vi mất an toàn cho bản thân và những người xung quanh, thậm chí là tội ác.
Hiện nay, ketamine là một trong những loại ma túy bị lạm dụng nhiều nhất. Trước thực trạng này, nhiều nước đã ban hành quy định cấm buôn bán, sử dụng chất này. Ở nước ta, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 133/2003/NĐ – CP về việc đưa Ketamine vào danh mục III – Danh mục các chất ma túy độc dược chỉ được sử dụng trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều trị tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo yêu cầu điều trị.
Trang chủ
