Bệnh u xơ tử cung là gì? Bệnh u xơ tử cung có nguy hiểm không?
Triệu chứng và các phương pháp điều trị bệnh u xơ tử cung
Tử cung (dân gian hay gọi là dạ con) là một bộ phận thuộc cơ quản sinh sản nữ, là nơi diễn ra quá trình thụ thai giữa trứng và tinh trùng. Tử cung còn là nơi làm tổ của thai và nuôi dưỡng thai nhi cho đến khi em bé được sinh ra.
Bệnh u xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung là bệnh rất thường gặp ở phụ nữ độ tuổi từ 30 – 50 tuổi nhất là những người trong thời kỳ sinh đẻ, đang mang thai hoặc ở giai đoạn tiền mãn kinh. U xơ tử cung là những khối u lành tính (các khối mụn thịt) mọc bất thường ở các cơ trơn tử cung.
Thống kê cho thấy những người dễ mắc u xơ tử cung nhất là: phụ nữ bị thừa cân, béo phì, nữ giới không sinh con.
Bệnh u xơ tử cung
Bệnh u xơ tử cung có nguy hiểm không?
Đa số các trường hợp mắc u xơ tử cung đều là khối u lành tính, rất hiếm người chuyển thành ung thư. Tuy nhiên, nếu khối u không được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nhất là đối với phụ nữ có thai và trong độ tuổi sinh đẻ. Vì vậy, các chị em tuyệt đối không được chủ quan với căn bệnh này.
Các biến chứng của bệnh u xơ tử cung:
U xơ tử cung ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng sinh sản của nữ giới.
• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản: Giảm khả năng sinh sản
Khối u xuất hiện trong tử cung có thể khiến cho vòi tử cung bị bít tắc, chèn ép gây biến dạng buồng tử cung, giảm tưới máu đến nội mạc tử cung dẫn đến niêm mạc tử cung nhận được ít chất dinh dưỡng hơn, không thuận lợi cho quá trình làm tổ của thai nhi.
• Phụ nữ mang thai
Việc phụ nữ mang thai mắc u xơ tử cung có thể đối mặt với nhiều nguy cơ:
- Nguy cơ sảy thai hoặc thai chậm phát triển
Người bị u xơ tử cung vẫn có thể mang thai, việc thai nhi và khối u cùng tồn tại có thể dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc thai nhi chậm phát triển do bị khối u chèn ép khiến cho việc cung cấp máu tới nhau thai bị hạn chế.
- Thai chết lưu
U xơ tử cung có thể khiến cho thai nhi bị chết lưu trong tử cung, tuy nhiên tỷ lệ này là rất thấp.
- Thai phát triển bất thường.
Việc tồn tại song song với khối u trong tử cung có thể khiến thai nhi gặp bất thường: ngôi thai ngược, đẻ non, khó đẻ do trở thành khối u tiền đạo cản trở quá trình chuyển dạ khi sinh.
- Nguy cơ chảy máu trong thời kỳ sổ rau
Những phụ nữ bị u xơ tử cung thì nguy cơ bị chảy máu trong thời kỳ sổ rau cao gấp 2 lần so với những người bình thường khác.
Biến chứng của bệnh u xơ tử cung
Có mấy loại u xơ tử cung?
Dựa vào vị trí của khối u ở tử cung, người ta chia u xơ tử cung thành 3 loại:
• U xơ dưới thanh mạc
Đây là loại u xơ thường gặp nhất. Người bị u thể này, các khối u sẽ phát triển hướng ra phía ngoài tử cung (từ cơ tử cung hướng ra bên ngoài). U thường tạo thành khối rõ, có thể có cuống gây xoắn dẫn đến hoại tử khối u.
• U xơ trong cơ tử cung
Trong trường hợp này, khối u nằm bên trong cơ tử cung, gồm nhiều khối khiến toàn bộ tử cung to lên.
• U xơ dưới niêm mạc
Đây là loại u xơ ít gặp nhất, u phát triển về phía trong tử cung (từ cơ tử cung hướng về lòng tử cung) khiến cho lớp niêm mạc tử cung bị đội lên, có trường hợp khối u to chiếm toàn bộ buồng tử cung. U xơ có thể có cuống vả thò ra ngoài cổ tử cung gây viêm nhiễm. Đôi khi, u xơ cũng có thể xuất hiện ở các vị trí khác như: trong dây chằng, vòi trứng hoặc cổ tử cung.
Nguyên nhân gây ra bệnh u xơ tử cung
Cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra bệnh u xơ tử cung. Tuy nhiên có một số giả thuyết được đưa ra như: tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ do sự gia tăng quá mức của hormone estrogen (cường estrogen) trong buồng trứng (hậu quả của sự thừa cân béo phì)
Một số yếu tố khác cũng được cho là gia tăng nguy cơ bị u xơ tử cung như: sự tăng giảm trọng lượng cơ thể đột ngột, mắc các bệnh lý về tuyến giáp, bị stress kéo dài, quan hệ tình dục quá sớm hoặc không lành mạnh …
Các yếu tố làm tăng khả năng mắc u xơ tử cung
Triệu chứng (dấu hiệu nhận biết) bệnh u xơ tử cung
• Rối loạn kinh nguyệt: kinh nguyệt không đều
Triệu chứng đầu tiên của u xơ tử cung là kinh nguyệt không đều: rong kinh. Nếu để ý kỹ, chị em có thể nhận thấy lượng kinh nguyệt ít hơn mọi khi nhưng thời gian hành kinh lại kéo dài hơn bình thường. Tình trạng này là do kinh nguyệt bị dồn ứ bên trong tử cung và việc tống chúng ra ngoài mất nhiều thời gian hơn.
Hiện tượng rong kinh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa nhất là khi chị em vệ sinh cơ quan sinh dục không đúng cách. Việc chảy máu âm đạo kéo dài vô tình tạo ra môi trường thuận lợi cho các loại vi khuẩn có hại sinh sôi nảy nở và phát triển. Điều này khiến phụ nữ dễ bị viêm nhiễm âm đạo, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống tình dục của các cặp đôi.
Rong kinh có thể là triệu chứng của u xơ tử cung
Sở dĩ những người mắc u xơ tử cung bị rong kinh là do khối u nằm ở vị trí ngay gần cổ tử cung, đây là nơi mà kinh nguyệt được thải ra ngoài qua âm đạo trong mỗi chu kỳ, khối u chèn ép hoặc đè nén vào cổ tử cung ảnh hưởng đến quá trình lưu thông của kinh nguyệt.
Một lý do khác khiến phụ nữ mắc u xơ tử cung thường bị rong kinh là do sự xuất hiện và phát triển của nhân xơ tử cung đã tác động đến niêm mạc tử cung dẫn tới việc chúng khó bị bong tróc hơn nên thời gian hành kinh kéo dài hơn.
• Đau bụng dưới
Người mắc u xơ tử cung thường bị đau bụng: đau vùng bụng dưới, có thể đau sau khi quan hệ tình dục, cảm giác đau râm ran như bị kim châm. Cơn đau bụng có thể kéo dài hoặc chia thành từng cơn nhỏ, cường độ đau tăng dần. Nguyên nhân khiến người bệnh bị đau bụng là do khối u tử cung ở dạng xoắn hoặc u xơ dính vào thành tử cung, khi chúng lớn lên sẽ chèn ép vào ổ bụng gây ra triệu chứng đau bụng. Tần suất và mức độ đau bụng sẽ tăng lên theo thời gian do sự phát triển của khối u.
• Ra nhiều khí hư
Phụ nữ bị u xơ tử cung thường ra nhiều khí hư và có màu sắc khác thường, mùi rất khó chịu
• Đi tiểu nhiều
Đi tiểu nhiều cũng là triệu chứng thường gặp ở người bị u xơ tử cung. Khi khối u nằm ở vị trí gần bàng quang, chúng sẽ chèn ép lên cơ quan này gây ra phản xạ kích thích khiến bệnh nhân phải đi tiểu nhiều hơn bình thường
• Bị đau, chảy máu bất thường âm đạo khi quan hệ tình dục
Khi bị u xơ tử cung, khối u sẽ lớn dần và chèn ép, tạo áp lực lên tử cung. Khi quan hệ, dương vật tác động vào sâu bên trong làm cho tử cung co bóp mạnh hơn khiến bệnh nhân bị đau. Trong một số trường hợp khối u nằm ở vị trí gần cổ tử cung khi giao hợp có thể gây ra hiện tượng chảy máu âm đạo bất thường.
• Rối loạn tiêu hóa
Theo thời gian, khối u trong tử cung ngày càng to dần, đến một mức độ nào đó chúng sẽ chèn ép vào dạ dày và ruột gây ra các vấn đề về tiêu hóa cho bệnh nhân như: đau bụng, táo bón, đầy hơi, có thể bị đau khi đi đại tiện.
• Mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, choáng váng
Đây là các triệu chứng thiếu máu do người bệnh bị mất máu vì rong kinh kéo dài. Các khối u xơ nằm ở gần niêm mạc tử cung thường có xu hướng chèn ép lớp nội mạc khiến cho lớp nội mạc này dày thêm. Khi đến chu kỳ kinh nguyệt, lớp niêm mạc tử cung bị bong tróc tạo ra lượng máu kinh nhiều. Phần lớn trường hợp bệnh nhân gặp tình trạng rong kinh (ra máu âm đạo kéo dài sau chu kỳ kinh), một số khác lại bị rong huyết (ra máu ngoài chu kỳ kinh nguyệt). Việc mất máu nhiều khiến người bệnh bị mệt mỏi, xanh xao, chóng mặt, khi đi khám mới phát hiện mình bị u xơ tử cung.
Các triệu chứng của bệnh u xơ tử cung
Làm cách nào để phát hiện ra bệnh u xơ tử cung?
Hiện nay có nhiều cách để chẩn đoán bệnh u xơ tử cung trong đó phổ biến và đơn giản nhất là siêu âm. Hầu hết các trường hợp mắc u xơ tử cung đều được phát hiện qua siêu âm tử cung và phần phụ. Khi làm thăm dò này, bác sĩ thường yêu cầu người bệnh uống nhiều nước và nhịn tiểu, mục đích là làm cho bàng quang đầy nước giúp bác sĩ quan sát tốt hơn và đánh giá chính xác các bất thường trong tử cung.
Trong một số trường hợp phức tạp như: khối u xơ nằm ở vị trí dưới niêm mạc, bệnh nhân sẽ được chỉ định siêu âm đầu dò âm đạo hoặc chụp buồng tử cung để đánh giá chính xác các tổn thương.
Ngoài ra, phương pháp chụp cộng hưởng từ cũng có thể được sử dụng nhằm phân tích tốt hơn các đặc điểm của khối u, phân biệt u xơ tử cung với bệnh lý ác tính.
Các phương pháp điều trị bệnh u xơ tử cung
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị u xơ tử cung: điều trị nội khoa, can thiệp mạch, phẫu thuật. Tùy theo mức độ và tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có chỉ định cụ thể cho từng trường hợp. Đối với các khối u có kích thước nhỏ, chưa gây triệu chứng gì thì người bệnh chưa cần điều trị can thiệp, chỉ cần theo dõi định kỳ (6 tháng hoặc 1 năm). Khi khối u đã lớn gây chèn ép các cơ quan, chảy máu, hoặc sảy thai liên tiếp thì bệnh nhân cần phải được điều trị.
• Điều trị nội khoa
Do vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây ra bệnh u xơ tử cung nên không điều trị được căn nguyên của bệnh. Các giả thuyết đều nghiêng về sự gia tăng quá mức của nội tiết tố nữ estrogen nên các bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc đối kháng estrogen cho bệnh nhân nhằm giảm kích thước, kìm hãm sự phát triển của khối u hoặc giảm các triệu chứng do khối u gây ra.
• Can thiệp mạch (nút mạch)
Đây là phương pháp mới được áp dụng nhiều trong thời gian gần đây. Mục đích của phương pháp này là làm tắc các mạch máu nuôi dưỡng khối u, khi đó khối u bị thiếu máu nuôi dưỡng sẽ teo nhỏ lại hoặc hoại tử. Phương pháp can thiệp mạch được thực hiện thông qua mổ nội soi thắt động mạch tử cung hoặc điện quang can thiệp.
Ưu điểm của phương pháp này là người bệnh phục hồi nhanh so với phẫu thuật cắt tử cung hoặc bóc nhân xơ. Tuy nhiên nhược điểm là tỷ lệ điều trị thất bại cao (20 – 23%), số ca bị biến chứng và quay lại khám có xu hướng cao hơn.
Phương pháp nút mạch điều trị u xơ tử cung
• Phẫu thuật
Đây là phương pháp điều trị tích cực và triệt để nhất cho những người bị u xơ tử cung. Chỉ định phẫu thuật thường áp dụng cho các trường hợp sau:
- Khối u ở tử cung lớn và to lên nhanh chóng, chèn ép lên các cơ quan khác gây ra các rối loạn chức năng như: ứ nước ở thận, đi tiểu liên tục, đau khi quan hệ tình dục.
- Chảy máu tái phát ở tử cung không đáp ứng với thuốc điều trị.
- Đau bụng kéo dài hoặc tăng áp lực ổ bụng.
- Sảy thai liên tiếp hoặc vô sinh
Bác sĩ có thể xem xét các yếu tố thuận lợi cho phẫu thuật: mong muốn điều trị dứt điểm của người bệnh, bệnh nhân đã hoàn thành kế hoạch sinh con.
Có nhiều mức độ phẫu thuật u xơ tử cung: bóc u xơ; cắt (một phần hoặc toàn bộ) tử cung. Dựa vào độ tuổi, tình trạng bệnh lý (viêm cổ tử cung), ước muốn của người bệnh mà nhân viên y tế sẽ đưa ra phương pháp phù hợp.
Sự khác biệt giữa cắt 1 phần và cắt toàn bộ tử cung chính là việc giữ lại cổ tử cung. Việc phẫu thuật cắt tử cung được thực hiện bằng kỹ thuật mổ nội soi ổ bụng, mổ mở hoặc cắt tử cung qua đường âm đạo. Trong đó, mổ nội soi được đánh giá cao hơn do khả năng hồi phục nhanh sau mổ.
Bệnh u xơ tử cung thường tiến triển một cách âm thầm, các triệu chứng của bệnh rất dễ nhầm lẫn với các bệnh phụ khoa khác. Đa số trường hợp không biết mình mắc bệnh do khối u trong tử cung nhỏ. Phụ nữ chỉ phát hiện bệnh khi đi siêu âm ổ bụng hoặc khối u đã lớn gây ra các triệu chứng khó chịu.
Để phòng bệnh u xơ tử cung, các chuyên gia y tế khuyên chị em nên kiểm soát và duy trì cân nặng ở mức hợp lý và quan trọng nhất là thường xuyên khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, nhất là khi cơ thể có các triệu chứng bất thường như: đau bụng (đặc biệt là sau khi quan hệ tình dục), đi tiểu nhiều, rong kinh, chảy máu âm đạo …
Trang chủ
