NHỮNG ĐIỀU QUAN TRỌNG CẦN BIẾT VỀ COVID - 19
Bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng virus mới Novel coronavirus 2019 viết tắt là nCoV 2019 đang bùng phát mạnh trên toàn thế giới và có nguy cơ trở thành đại dịch toàn cầu. Tính đến ngày 05/03/2020 đã có 95.481 người nhiễm bệnh, 3.285 người tử vong. Hiện đã có 77 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận trường hợp có ca nhiễm. Để phòng tránh bệnh nCoV 2019 người dân cần hiểu đầy đủ về loại virus chết người này và cách thức lây lan của chúng để có biện pháp bảo vệ bản thân và gia đình khỏi căn bệnh quái ác này.
Bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng viruscorona nCoV 2019
1. COVID - 19 ( Novel Coronavirus 2019) là gì?
Corona là tên gọi của một họ Virus lớn được tìm thấy trên người và động vật cách đây hàng trăm năm. Các virus trong họ Corona gây ra các bệnh ở đường hô hấp từ nhẹ nhất như cảm cúm đến các bệnh nghiêm trọng như: hội chứng hô hấp cấp tính nặng (đại dịch SARS năm 2003 và Hội chứng hô hấp cấp tính vùng Trung Đông (MERS) năm 2012).
VirusCorona chủng mới nCoV - 2019
nCoV 2019 hay Novel coronavirus 2019 là một chủng virus mới, cũng thuộc họ virus Corona. Loại virus này được tìm thấy ở những bệnh nhân bị viêm phổi ở thành phố Vũ Hán, thuộc tỉnh Hồ Bắc – miền Trung Trung Quốc vào tháng 12 năm 2019
Tổ chức Y tế Thế giới đặt tên cho chủng virus này là The New/Novel Corona Virus 2019, viết tắt là nCoV 2019 hay Covid - 19.
2. Vài nét cơ bản về VirusCorona (nCoV-2019)
Thực tế, VirusCorona đã xuất hiện từ trước đây (trong phân loại Virus của WHO). Một số chủng như: HKU1, 229E, OC43 và NL63. Đây là những chủng chuyên gây bệnh cảm cúm và viêm đường hô hấp trên ở người. Tuy nhiên, triệu chứng của chúng thường nhẹ, ít nguy hiểm và không gây tử vong. New coronavirus 2019 (nCoV-2019) là chủng virus mới, lần đầu tiên xuất hiện trên Thế Giới và không giống với bất cứ chủng nào trước đây. Người mắc nCoV-2019 cũng có những triệu chứng nặng hơn, nhất là những người có hệ miễn dịch kém (người cao tuổi, mắc các bệnh gây suy giảm hệ miễn dịch), người có các bệnh lý mạn tính: hen suyễn, bệnh tim mạch, nội tiết …
3. Virus Corona (nCoV-2019) xuất phát từ đâu?
Corona là một họ virus lớn, chúng gây bệnh trên người và ở cả các loài động vật như: dơi, lạc đà, mèo.
Hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia y tế trên toàn cầu đang cố gắng để xác định nguồn gốc của nCoV-2019 thông qua việc phân tích cây di truyền của loại virus này.
Một số loại virus trong gia đình Coronavirus trước đây được xác định bắt nguồn từ động vật và lây nhiễm sang người như: SARS - CoV đến từ Cầy hương và MERS - CoV – 1 loại Coronavirus gây ra bệnh hội chứng hô hấp cấp tính vùng Trung Đông đến từ Lạc đà và được tìm thấy lần đầu tiên ở Ả Rập Saudi.
4. VirusCorona (nCoV-2019) lây bệnh như thế nào?
nCoV-2019 ban đầu được xác định là bắt nguồn từ động vật và hiện nay đã lây lan từ người sang người chủ yếu qua dịch tiết cơ thể và giọt bắn: khi ho, hắt xì hơi, tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh.
5. VirusCorona (nCoV-2019) có giống như các chủng Coronavirus khác như SARS CoV và MERS CoV hay không?
nCoV-2019 không giống với chủng SARS-CoV và MERS-CoV. Tuy cả 3 loại trên đều thuộc Corona – một chủng virus lớn nhưng chỉ có một số chủng có khả năng gây bệnh ở người, còn đa số chúng tồn tại ở động vật. nCoV-2019 không phải là chủng gây bệnh SARS và hội chứng hô hấp cấp tính vùng Trung Đông MERS. Tuy nhiên, các nghiên cứu di truyền cho thấy: nCoV-2019 xuất hiện từ một loại virus liên quan đến SARS (có thể chúng đã tiến hóa từ một chủng liên quan đến virus gây bệnh SARS). Hiện nay, các nhà khoa học vẫn đang tập trung nghiên cứu, giải mã chủng virus này.
6. Dấu hiệu mắc bệnh do VirusCorona (nCoV-2019)
Khác với SARS, thời gian ủ bệnh của nCoV-2019 lâu hơn (10 – 14 ngày) và thường không biểu hiện triệu chứng rõ rệt. Ban đầu, người bệnh có thể chỉ xuất hiện các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên: hắt hơi, sổ mũi, đau rát cổ họng trong 3 – 4 ngày. Sau đó, Coronavirus sẽ xâm nhập vào khí phể quản rồi đến phổi gây viêm phổi với các triệu chứng nặng như: sốt cao, ho dữ dội, tức ngực, khó thở. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng suy hô hấp và dễ tử vong.
Triệu chứng của bệnh nCoV-2019
7. Làm gì để biết mình có bị nhiễm VirusCorona (nCoV-2019) hay không?
Nếu bất kỳ ai trong chúng ta có các triệu chứng như: sốt, ho, tức ngực, khó thở thì nên gọi điện trực tiếp lên đường dây nóng của Bộ Y Tế, số: 19003228 để được hướng dẫn cách làm xét nghiệm hoặc chúng ta có thể đến Trung tâm kiểm soát bệnh tật ở các địa phương trong cả nước để được tư vấn xét nghiệm.
Những người có nguy cơ cao bị nhiễm nCoV-2019: người vừa trở về từ vùng dịch, người tiếp xúc với người nước ngoài cần chủ động khai báo y tế để được theo dõi và cách ly trong trường hợp cần thiết. Hiện nay: Bộ Y Tế nước ta đã có quy định bắt buộc cách ly đối với những người trở về từ vùng dịch: Hàn Quốc (Daegu, Gyeongsangnam), Trung Quốc (Vũ Hán, Hồ Bắc), Iran, Italia và Chính Phủ đã ngừng tiếp nhận các chuyến bay đi và đến các khu vực này.
Hiện nay, nước ta đã tự xét nghiệm được được nCoV-2019 tại một số cơ sở sau:
Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương - Số 1 phố Yec Xanh, phường Phạm Đình Hổ Phạm Đình Hổ, Quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội.
Viện Pasteur Tp Hồ Chí Minh – Số 167 Pasteur, Phường 8, Quận 3, Hồ Chí Minh.
Viện Pasteur Nha Trang: Số 8 Trần Phú, Phường Xương Huân, TP Nha Trang, Khánh Hòa.
Mẫu bệnh phẩm thường được lấy bằng cách ngoáy họng rồi gửi đi xét nghiệm trong ngày. Trường hợp cần thiết có thể xét nghiệm thêm phân và nước tiểu. Kết quả xét nghiệm thường có sau 6 – 9h.
8. VirusCorona (nCoV-2019) tồn tại bao lâu ngoài môi trường?
Rất khó để xác định chính xác thời gian nCoV-2019 tồn tại bên ngoài môi trường. Thời gian này phụ thuộc điều kiện của môi trường (nhiệt độ, độ ẩm). Cũng giống như các loại virus khác, nCoV-2019 tồn tại lâu trong môi trường lạnh và ẩm. Các chất khử trùng như cồn cao độ, Cloramin B có khả năng tiêu diệt Coronavirus. Vì vậy cần thường xuyên sát trùng các đồ dùng cá nhân: tay nắm cửa, nút bấm thang máy, điện thoại, ví tiền để phòng lây nhiễm nCoV-2019.
9. VirusCorona (nCoV-2019) có lây trong không khí hay không?
Theo các chuyên gia Y tế: Viruscorona chủng mới (nCoV-2019) không lây truyền trong không khí, chúng không đủ nhẹ để bay. Chúng chỉ lây qua giọt bắn (khi ho, hắt hơi, sổ mũi) hoặc tiếp xúc với dịch tiết của người mắc bệnh.
10. Thuốc kháng sinh có tiêu diệt được viruscorona hay không? (thuốc kháng sinh có chữa được nCoV-2019 hay không?)
Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng đối với các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, không có tác dụng đối với các loại virus. nCoV-2019 là bệnh do virus gây ra. Vì vậy, không nên sử dụng kháng sinh để phòng và điều trị bệnh do Novel coronavirus 2019 gây ra.
11. Hiện nay đã có vắc xin hay thuốc chữa bệnh nCoV-2019 hay chưa?
Đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu hay vắc xin phòng bệnh nCoV-2019. Việc điều trị chủ yếu làm giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh: sốt, ho, tức ngực, khó thở … Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm có ý nghĩa sống còn trong việc quyết định sự thành công của việc chữa trị. Do đó, người bệnh cần được phát hiện ở thời kỳ đầu để được cách ly và điều trị kịp thời, nâng cao tỉ lệ chữa khỏi bệnh.
Hiện nay các nhà khoa học ở Trung Quốc và khắp nơi trên Thế giới đang chạy đua với thời gian để tìm ra vắc xin phòng căn bệnh nguy hiểm này. Một số loại đã bắt đầu đưa vào thử nghiệm trên người.
12. Đeo khẩu trang có phòng được bệnh nCoV-2019 hay không?
Việc đeo khẩu trang là cần thiết giúp chúng ta hạn chế sự lây lan của các bệnh lây qua đường hô hấp nói chung và coronavirus nói riêng. Tuy nhiên, chỉ đeo khẩu trang thôi là chưa đủ, mà còn cần thêm các biện pháp khác: rửa tay, sát khuẩn tay, miệng họng hạn chế tiếp xúc gần, … để tiêu diệt virus, vi khuẩn gây bệnh. Chỉ sử dụng khẩu trang khi có triệu chứng mắc các bệnh ở đường hô hấp: ho, hắt hơi, sổ mũi, hoặc tiếp xúc với người nghi nhiễm nCoV-2019, người vừa trở về từ các vùng dịch. Nên sử dụng khẩu trang y tế một cách hợp lý để tiết kiệm, tránh lãng phí và tạo cảm giác an toàn giả tạo (điều này rất nguy hiểm). Khẩu trang nên được ưu tiên cho các y bác sĩ và bệnh nhân bị bệnh.
Đối tượng cần đeo khẩu trang phòng bệnh nCoV-2019
13. Có bị nhiễm Virus Corona khi sờ vào các sản phẩm đến từ Trung Quốc (bưu phẩm, bưu kiện, hàng hóa) hay không?
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC): hiện ở Mỹ, chưa phát hiện trường hợp nào bị nhiễm nCoV-2019 sau khi tiếp xúc với hàng hóa vận chuyển từ Trung Quốc. Dựa theo dữ liệu lâm sàng về hai loại virus Corona xuất hiện trước đây là SARS-CoV và MER-CoV: chúng có sức sống ngoài môi trường kém, nên khả năng lây lan bệnh từ các sản phẩm, hàng hóa vận chuyển từ Trung Quốc trong vài ngày hoặc một vài tuần ở nhiệt độ môi trường là rất thấp.
Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO): từ kinh nghiệm với các loại viruscorona khác, Tổ chức này cho rằng: các chủng virus này không tồn tại lâu trên bề mặt các vật thể: bưu phẩm, hàng hóa gửi từ Trung Quốc nên những người tiếp xúc với các vật phẩm này không có nguy cơ bị nhiễm viruscorona chủng mới. Tuy nhiên: Vì nCoV-2019 là chủng virus mới nên còn rất nhiều điều chưa biết về nó cũng như cách thức lây lan, hơn nữa Việt Nam chúng ta lại rất gần Trung Quốc nên tốt nhất, sau khi tiếp xúc với các loại hàng hóa này, chúng ta vẫn nên cẩn thận rửa tay và sát khuẩn kỹ càng để đề phòng nhiễm bệnh.
14. Liệu có bị nhiễm bệnh do VirusCorona chủng mới (nCoV-2019) lây từ các loài động vật nuôi hay không?
Theo CDC, hiện tại chưa có bằng chứng ghi nhận các loài động vật hoặc sản phẩm từ động vật nhập khẩu từ Trung Quốc có nguy cơ lây bệnh nCoV-2019. Cơ quan này khuyến cáo: những người đi du lịch đến Trung Quốc nên hạn chế tiếp xúc với các loại động vật sống (đặc biệt là các loài động vật hoang dã). Thế giới cũng chưa ghi nhận ca bệnh động vật nuôi nào (như: chó, mèo …) bị nhiễm viruscorona chủng mới, cũng như lây nhiễm từ các loài vật này sang người. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo người dân nên tránh tiếp xúc gần với động vật nuôi và nên đeo khẩu trang, sát khuẩn tay kỹ sau khi chăm sóc thú cưng. Vì đây là một chủng virus hoàn toàn mới nên các nhà khoa học vẫn chưa hiểu biết đầy đủ về cách thức lây bệnh của chúng.
15. Cách phòng bệnh do VirusCorona chủng mới (nCoV-2019)
Làm thế nào để phòng bệnh VirusCorona (nCoV-2019) đang là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm.
Các biện pháp phòng bệnh nCoV-2019
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị cũng như vắc xin phòng bệnh nCoV-2019. Vì vậy, phương pháp tốt nhất để phòng bệnh là tránh tiếp xúc với loại virus này bằng các cách sau.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn trong thời gian tối thiểu 20 giây nhất là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, xì mũi, hắt hơi, ho. Có thể khử khuẩn tay bằng các dung dịch sát khuẩn: cồn cao độ (từ 70 độ trở lên).
• Tránh đưa tay lên mặt, mắt, mũi, miệng, nhất là khi chưa rửa tay.
• Khi ho hoặc hắt hơi: nên dùng khăn giấy che kín mũi, miệng rồi cho chúng vào thùng rác có nắp đậy, sau đó rửa tay và sát khuẩn tay ngay.
• Đeo khẩu trang đúng cách khi ra ngoài hoặc đến những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao (tập trung đông người): bến tàu, xe, sân bay, bệnh viện ……
• Hạn chế đến những nơi đông người nếu không cần thiết: đi lễ chùa, du lịch tại những nơi đông đúc.
• Tránh tiếp xúc gần với người lạ, đặc biệt là những người có triệu chứng viêm đường hô hấp (ho, hắt hơi, sổ mũi). Luôn giữ khoảng cách ít nhất 1-2 mét với người đối điện để tránh hít phải virus trong các giọt bắn, nước bọt.
• Súc miệng họng thường xuyên bằng các dung dịch sát khuẩn vào các thời điểm: trước khi đi ngủ, sau khi ngủ dậy, sau khi đi làm về hoặc sau khi rời khỏi chỗ đông người.
• Uống nhiều nước ấm, giữ ấm cổ họng, tập thể dục đều đặn. Bổ sung vitamin và chất khoáng để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Thường xuyên lau chùi và sát khuẩn bề mặt các vật dụng tiếp xúc thường nhật: điện thoại, chùm chìa khóa, ví, tay nắm cửa, máy tính, bàn làm việc. Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng, mở cửa nhà khi thời tiết nắng ấm để tránh nấm mốc.
Trang chủ
