Ma túy đá là gì?
Ma túy đá nguy hiểm như thế nào?
(Tác hại của ma túy đá đối với sức khỏe)
Theo ông Hoàng Đình Cảnh – Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDs (Bộ Y Tế), trên Thế giới hiện nay có rất nhiều loại ma túy tổng hợp (hơn 600 loại), chúng đa dạng về hình thức với nhiều tên gọi khác nhau: ma túy đá, thuốc lắc, nước vui, tem giấy (bùa lưỡi) …
Trong những năm gần đây, tình hình buôn bán và sử dụng ma túy đá đang diễn ra hết sức phức tạp ở nước ta. Loại tội phạm liên quan đến loại ma túy này gia tăng vì các lý do: dễ sản xuất và vận chuyển, đem lại lợi nhuận cao, dễ đánh lừa người dùng do có nhiều hình dạng, mẫu mã. Nhiều người lầm tưởng rằng ma túy đá không gây hại cho cơ thể và không gây nghiện như Heroin.
Ma túy đá là gì?
Ma túy đá (tên khoa học là Methamphetamine) là một loại ma túy tổng hợp gây kích thích hệ thần kinh trung ương. Ma túy đá thực chất là một chất hóa học được tổng hợp từ amphetamine – một chất kích thích rất mạnh.
Ma túy đá được phát hiện ra vào năm 1983 bởi một nhà khoa học người Nhật Bản tên là Nagai Nagayoshi.
Hình ảnh ma túy đá
Tại sao lại gọi là ma túy đá?
Sở dĩ được gọi là ma túy đá bởi xuất phát từ “Ice” trong tiếng Anh có nghĩa là “đá”- một từ “tiếng lóng” của dân chơi Anh Mỹ do chất này có dạng tinh thể trong suốt như đá.
Ma túy đá được sử dụng như thế nào?
Thông thường, ma túy đá được sử dụng theo ba cách sau đây:
• Hút
Cách hút thường được áp dụng với ma túy đá ở dạng tinh thể. Với cách này, ma túy đá được đốt nóng thành khói, sau đó người nghiện dùng tẩu hoặc cóng hút lượng khói này vào. Ma túy sẽ đi qua phổi và thẩm thấu dần vào máu người sử dụng.
• Hít
Đây là cách sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Theo cách này, ma túy đá thường được nghiền thành bột, sau đó người sử dụng sẽ dùng giấy cuộn thành ống nhỏ rồi hít vào qua đường mũi.
• Tiêm chích
Đây cũng là cách sử dụng tương đối phổ biến của dân nghiện. Ban đầu, các con nghiện thường hút hít ma túy đá, sau một thời gian thì chuyển sang tiêm chích do đã quen với đáp ứng thuốc nên muốn đạt được trạng thái “phê” nhanh hơn. Với cách này, ma túy được pha với nước cất rồi tiêm vào tĩnh mạch. Sử dụng ma túy dưới dạng tiêm chích sẽ tạo ra cảm giác tức thì và tác động mạnh mẽ lên hệ thần kinh và não bộ của người dùng.
Ma túy đá được hấp thu rất nhanh vào cơ thể sau khi sử dụng
Ma túy đá tác động thế nào đến người sử dụng?
Sau khi sử dụng ma túy đá, ban đầu người dùng có cảm giác “phê”: thấy cơ thể khoan khoái, tràn đầy năng lượng, không mệt mỏi, dễ chịu, cảm thấy phấn khích, sung sướng và sảng khoái do lúc này methamphetamine kích thích mạnh khiến não tiết ra nhiều dopamine. Tuy nhiên, khi các chất ma túy hết tác dụng, bộ não không còn tiết dopamine nữa thì các hoạt động của người dùng bị giảm sút, cơ thể mệt mỏi, người uể oải, họ dễ bị rơi vào trạng thái trầm cảm, suy kiệt, hay bị ảo giác và lên cơn thèm thuốc.
Tác động tức thì của ma túy đá
Ma túy đá thường tác động tức thì đến người dùng chỉ sau 10 – 15 giây (tác dụng đến nhanh hơn nếu sử dụng bằng đường tiêm chích)
- Người dùng bỗng chốc cảm thấy người khỏe khoắn, cơ thể dồi dào năng lượng, người nhanh nhẹn, hoạt bát. Họ cũng thấy sảng khoái, tinh thần phấn chấn, vui tươi, hưng phấn và tràn đầy sức sống.
- Tim đập nhanh hơn (nhịp tim nhanh) và huyết áp tăng.
- Thấy nóng người, vã mồ hôi (do thân nhiệt tăng), đồng tử giãn, thường thở nhanh và gấp hơn bình thường.
- Khô miệng, khó nuốt ở cổ họng, không có cảm giác đói
- Tăng ham muốn tình dục
- Kích thích các hoạt động thể chất mạnh.
Tác dụng ban đầu của ma túy đá
Khi mới sử dụng ma túy, người dùng thấy mình vô cùng khỏe mạnh, năng lượng tràn trề, có thể làm những việc phi thường mà bình thường không thực hiện được. Mọi cử chỉ và hoạt động đều diễn ra nhanh nhẹn, gấp gáp.
Tác động dài hạn của ma túy đá
Khi hết ma túy, các cảm giác mà chất này mang lại lúc đầu như: hưng phấn, sung sướng và khỏe khoắn sẽ biến mất. Lúc này người dùng sẽ rơi vào trạng thái hoàn toàn đối lập với ban đầu: mệt mỏi, chán nản, tinh thần suy sụp …
Khi sử dụng ma túy đá với liều lượng cao và trong thời gian dài, người nghiện sẽ gặp các triệu chứng sau:
- Suy nhược cơ thể: mệt mỏi, chán ăn, người gầy sút.
- Rối loạn tâm thần: trí nhớ kém, hay quên, đầu óc lú lẫn. Tính nết thất thường, thần kinh dễ bị kích thích: hay cáu gắt nhưng thỉnh thoảng lại rơi vào trạng thái trầm cảm.
- Rối loạn giấc ngủ: hay buồn ngủ, ngủ gà ngủ gật nhưng ngủ không sâu giấc (chất lượng giấc ngủ kém): hay bị mơ mộng, ảo giác.
- Bị hoang tưởng: suy nghĩ về những điều phi thực tế, không có thật.
- Tâm trạng bất ổn, dễ có hành vi bạo lực gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh, thậm chí có ý định tự tử hoặc giết người.
Quá trình nghiện ma túy đá
Cơ chế tác dụng của ma túy đá
Cũng giống như các loại ma túy tổng hợp khác, ma túy đá tác động mạnh đến não thông qua các chất trung gian dẫn truyền thần kinh là: dopamine, serotonin và adrenalin. Tuy nhiên, điểm đặc biệt của ma túy đá là chúng tác dụng mạnh, vượt trội trên các thụ thể dopamine – một chất tạo ra sự hưng phấn và sự sung sướng. Chất này được tiết ra ngay sau khi người sử dụng ma túy đá.
Để hình dung về mức độ tác động của ma túy đá đối với não người sử dụng. Tiến sĩ Richard Rawson đưa ra một so sánh:
- Sau một lần quan hệ tình dục, lượng dopamine được giải phóng khoảng 100 – 200 đơn vị.
- Dùng 1 liều cocain, lượng dopamine tăng 350 đơn vị
- Khi dùng 1 liều methamphetamin (ma túy đá), lượng dopamine tăng lên mức 1.250 đơn vị (gấp 6 – 10 lần so với quan hệ tình dục).
Ma túy đá ngoài việc gây ảo giác, ảnh hưởng đến khả năng nhận thức còn khiến người dùng dễ dẫn đến các hành vi quá khích, bạo lực.
Ma túy đá tác động rất mạnh đến bộ não người
Vì sao những người sử dụng ma túy đá thường phải tăng liều dùng?
Với người bình thường, sau khi dopamine được phóng thích để tạo cảm giác khoan khoái, dễ chịu cho người dùng thì chất này sẽ được thu hồi về kho dự trữ trong não (đây là cơ chế hoạt động bình thường của các tế bào thần kinh)
Với người sử dụng ma túy đá, methamphetamin đã làm phóng thích một lượng lớn dopamine nhưng đồng thời cũng ngăn cản quá trình tái thu hồi dopamine của não dẫn đến tình trạng lượng dopamine tại các khe sinap của tế bào thần kinh bị dư thừa, trong khi đó lượng chất này trong kho dự trữ lại bị thiếu hụt. Ở những lần sau, nếu sử dụng với liều lượng giống như lần trước thì lượng dopamine trong kho dự trữ của cơ thể không đủ để tiết ra giống như lần trước nên người dùng không đạt được trạng thái như họ từng có. Điều này dẫn đến việc họ phải tăng liều dùng khiến kho dự trữ dopamine trong não ngày càng kiệt quệ.
Tác hại của ma túy đá
Theo Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tấm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai: Nếu như trước đây có rất ít ca tử vong do ma túy đá, đa số các trường hợp nhập viên do bị loạn thần, ảo giác, kích thích thì hiện nay xuất hiện ngày càng nhiều bệnh nhân bị ngộ độc nặng sau khi dùng loại ma túy này. Người bị ngộ độc ma túy đá thường có các biểu hiện như: huyết áp tụt, suy tim cấp, hôn mê, co giật …. Do tim mạch bị ảnh hưởng nặng nề nên người bệnh tử vong nhanh, nhiều trường hợp chết trước khi đến bệnh viện. Thống kê cho thấy có tới hơn 60% số ca tử vong do ma túy đá là do tim mạch bị tổn thương. Ở những bệnh nhân tuổi đời còn rất trẻ khi sử dụng ma túy đá, tim mạch của họ gặp các vấn đề nghiêm trọng như: nhồi máu cơ tim, tắc động mạch vành (mạch máu nuôi tim) do sự hình thành của các cục máu đông. Bệnh nhồi máu cơ tim ở người dùng ma túy thường nặng (thậm chí nặng hơn cả so với người cao tuổi hoặc người bị tiểu đường mắc cùng căn bệnh này), việc điều trị cũng khó khăn, phức tạp hơn.
Ma túy đá gây tổn thương nặng nề tim mạch
Một tác hại nghiêm trọng khác của ma túy đá là sau một thời gian sử dụng, người dùng thường bị rối loạn tâm thần nặng (loạn thần), những người này thường xuyên bị ảo giác, hoang tưởng. Nếu sử dụng liều cao, trong thời gian dài, ma túy đá phá hủy dần bộ não, khiến người nghiện có nguy cơ cao bị bệnh tâm thần.
Tác hại nguy hiểm nhất của ma túy đá là sau khi sử dụng thuốc, người dùng không làm chủ được bản thân, không kiểm soát được các hành vi của mình, dễ có nguy cơ phạm tội. Nhiều trường hợp người nghiện trong cơn “ngáo đá” gây ra tội ác nghiêm trọng: giết người, cướp của, thậm chí nạn nhân lại là chính người thân trong gia đình của họ.
Sự khác biệt giữa ma túy đá với các loại ma túy khác.
- Điểm khác biệt đầu tiên giữa ma túy đá và các loại ma túy khác có nguồn gốc từ thuốc phiện (thuốc phiện, morphine, cocaine, heroin) là: thời gian tác dụng. Nếu như các loại ma túy nêu trên chỉ gây tác dụng hưng phấn trong thời gian ngắn (vài giờ) thì ma túy đá lại gây hưng cảm trong thời gian dài (có khi lên tới 3 – 4 ngày). Trong thời gian này, người dùng sống trong thế giới hoang tưởng, bệnh nhân thường tưởng tượng ra có người muốn hãm hại mình, nên có xu hướng bạo lực, muốn tấn công người khác.
- Điểm khác biệt thứ hai
Những người nghiện ma túy tự nhiên thường gây ra hành vi tội ác khi họ bị “đói thuốc”, tức là khi không có tiền để mua ma túy, các con nghiện thường tìm mọi cách để thỏa mãn cơn nghiện, kể cả các hành vi phạm pháp. Trái lại, những người dùng ma túy đá lại dễ gây tội ác khi họ “no thuốc”. Trong cơn “say thuốc”, người dùng thường bị hoang tưởng, ảo giác nên mất lý trí, có thể gây ra các hành vi nguy hiểm, thậm chí là tội ác tày trời.
Cách cai nghiện ma túy đá
Người nghiện ma túy tự nhiên (nhóm thuốc phiện) có thể cai nghiện theo phác đồ của Bộ Y Tế (bằng methadone), tức là họ còn có cơ hội làm lại cuộc đời. Tuy nhiên, đối với nghiện ma túy đá, hiện nay chưa có phác đồ cai nghiện. Bệnh nhân chủ yếu được cho dùng các loại thuốc điều trị triệu chứng: thuốc an thần khi bị kích động; thuốc chống trầm cảm khi bị trầm cảm, thuốc điều trị tâm thần phân liệt khi bị loạn thần …
Với người nghiện heroin, khi cai thường có hội chứng: vật vã, đau nhức, thấy ớn lạnh, nổi da gà, bị tiêu chảy, cảm giác như có dòi bò lúc nhúc trong xương.
Còn đối với những nghiện ma túy đá, khi cai họ lại gặp các vấn đề về tâm thần như: cảm giác mệt mỏi, buồn chán, thấy bị kiệt sức, người lầm lỳ hoặc chậm chạp, tính tình thất thường: hay cáu gắt, nổi giận, dễ bị kích động. Đặc biệt hay bị hoang tưởng, ảo giác, không kiểm soát được cảm xúc và hành vi của bản thân, dễ có hành động dại dột, liều lĩnh.
Người nghiện ma túy tổng hợp nói chung và ma túy đá nói riêng đối mặt với tương lai u ám. Nếu mới sử dụng ma túy đá thì việc cai thuốc sẽ dễ dàng hơn, chỉ cần người nghiện có ý chí và quyết tâm cai. Còn nếu khi đã nghiện lâu dài, người nghiện bị rối loạn tâm thần, ảo giác thì việc cai nghiện rất khó khăn, gần như vô phương cứu chữa, người nghiện có thể phải gắn phần đời còn lại trong trại cai nghiện, là gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Hiện nay, ma túy đá đang trở thành hiểm họa khôn lường với cộng đồng, đặc biệt là với thanh thiếu niên – thế hệ tương lai và lực lượng lao động chính của xã hội. Ma túy đá khiến cho giai cấp này bị tổn hại về sức khỏe, mất ý chí và sai lệch về suy nghĩ, mất kinh tế. Không dừng lại ở đó, ma túy đá khiến người dùng bị ảo giác, hoang tưởng dẫn đến các hành vi phạm pháp, đặc biệt là các tội ác man rợ, các vụ án ít gặp từ trước đến nay như: giết người thân, giết nhiều người cùng lúc, giết người dã man, giết người vì những lý do rất kỳ cục, giết người sau đó phân xác, ăn thịt …
Ma túy đá gây suy thoái đạo đức xã hội, suy thoái giống nòi, mất trật tự xã hội, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
Tác hại khủng khiếp của ma túy đá
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo: hiện nay, có rất nhiều loại ma túy tổng hợp núp bóng dưới dạng: đồ chơi, thuốc, thức ăn, đồ uống … với hình thức tinh vi khiến người dùng khó nhận biết. Thậm chí, nhiều trường hợp ma túy đã xuất hiện trong học đường đe dọa tương lai của thế hệ trẻ. Vì vậy, giáo viên và phụ huynh phải nâng cao cảnh giác, để ý tới các hoạt động của con em mình, phát hiện kịp thời những biểu hiện bất thường của con trẻ, tránh trường hợp bị kẻ xấu dụ dỗ dùng chất gây nghiện. Các em học sinh, sinh viên cũng cần ghi nhớ: “tuyệt đối không dùng thử ma túy dù chỉ một lần”, kể cả đối với các chất lạ khác cũng không được thử khi chưa biết đó là chất gì. Dùng ma túy một lần cũng có thể dẫn đến nghiện ngập, hủy hoại sức khỏe và tương lai của bản thân.
Trang chủ
